Voorlichting over gunstbetoon (5)

De KNMG besteedt aan de hand van praktijkvoorbeelden aandacht aan de regels over geneesmiddelenreclame en gunstbetoon. Hieronder deel 5 van een serie voorlichtingsartikelen.1

Artsenbezoekers en geschenken
Casus 1: Een artsenbezoeker komt bij u langs en biedt u ter gelegenheid van de introductie van een nieuwe pijnstiller een medische encyclopedie aan. Mag u dit aannemen?

Casus 2: Een artsenbezoeker vertelt iets over de superieure eigenschappen van zijn geneesmiddel in vergelijking tot andere geneesmiddelen. Deze informatie is nieuw voor u. Waar mag u om vragen?

Bij alles wat artsenbezoekers zeggen, doen of geven, gelden de regels voor geneesmiddelenreclame en gunstbetoon. Daarbij maakt het niet uit of sprake is van schriftelijke of mondelinge reclame. Artsen moeten zich realiseren dat zij niet alles mogen aannemen. Waar moet u op letten?

Artsenbezoekers moeten zich ook bij mondelinge reclame houden aan de Gedragscode van de CGR voor het maken van reclame voor geneesmiddelen. Wat zij vertellen en tonen, moet voldoen aan de basiseisen die aan elke reclame-uiting worden gesteld: de uiting moet aansluiten bij de bijsluitertekst (geen reclame voor off label-toepassingen) en moet aantoonbaar juist (onderbouwd) zijn. Daarnaast mag de uiting niet misleidend zijn: u mag niet op het verkeerde been worden gezet.

Omdat het belangrijk is dat u een reclame-uiting altijd kunt beoordelen in de context van de officiële handelsvergunning (registratie), moeten artsenbezoekers die reclame maken voor een nieuw geneesmiddel altijd de zogeheten 1B-tekst (SmPC-tekst) overhandigen. Ook de 1B-tekst van een langer op de markt zijnd middel kunt u bij de artsenbezoeker opvragen. U hoort dan een exemplaar van de meest recente tekst te ontvangen of te worden doorverwezen naar de website van het College ter beoordeling van Geneesmiddelen.

Artsenbezoekers mogen geen valse voorwendselen gebruiken om een afspraak met u te maken of daar een voordeel voor in het vooruitzicht stellen. Telefonische reclame is niet toegestaan, tenzij daarover tevoren uitdrukkelijk een afspraak met u is gemaakt. Verder mag van artsenbezoekers worden verwacht dat zij de regels respecteren die op uw werkplek gelden en dat zij bij het maken en plannen van afspraken rekening houden met uw praktijkvoering.

Er is altijd veel media-aandacht voor de cadeautjes die artsenbezoekers aan artsen geven. Weet dat een geschenk alleen is toegestaan als het van geringe waarde is en betekenis heeft voor uw beroepsuitoefening. De ratio achter deze regels is dat het mogelijk moet zijn om met een aardigheidje aandacht voor een product te vragen, maar dat dit niet mag leiden tot oneigenlijke beïnvloeding van het voorschrijfgedrag.

De grens is gelegd bij geschenken met een waarde van 50 euro. Duurdere cadeaus (winkelwaarde inclusief BTW) zijn niet toegestaan! Daarnaast geldt dat het cadeau bruikbaar moet zijn in uw beroepspraktijk. Omdat dit een rekbaar begrip is, kan het helpen de vraag om te draaien: is het aannemelijk dat het geschenk voornamelijk gebruikt zal worden in de privé-sfeer? Denk bijvoorbeeld aan digitale fotolijsten, koffiezetapparaten, etc. In dat geval is het geschenk niet toegestaan.

Overigens geldt er ook een maximum aan het aantal cadeaus dat u per jaar mag aannemen. Per therapeutische groep (ATC-klasse niveau 1) mag u van een bedrijf maximaal 150 euro aan geschenken in ontvangst nemen. Dit betekent dus
3 keer per jaar een geschenk van maximaal 50 euro per ATC-klasse. Het ‘bij
elkaar opsparen’ van deze bedragen, zodat uiteindelijk per jaar toch een geschenk gegeven kan worden met een hogere waarde dan 50 euro is niet toegestaan. Vraag zonodig zelf naar de ATC-klasse.

Aan het verstrekken van (monsters van) geneesmiddelen aan artsen zijn ook regels verbonden. Er moet een door u ondertekende aanvraag voorhanden zijn en per kalenderjaar mogen niet meer dan twee monsters van hetzelfde geneesmiddel worden verstrekt.

Bovenstaande regels voor geschenken zijn ‘wederkerig’. Dit betekent dat een artsenbezoeker geen cadeau mag aanbieden dat niet binnen bovengenoemde grenzen valt, maar dat u het ook niet mag accepteren. Beide partijen hebben hierin een eigen verantwoordelijkheid, ook de arts.

Als we casus 1 bekijken in het licht van het bovenstaande, zal het duidelijk zijn dat u een medische encyclopedie niet mag aannemen. Het geschenk is relevant voor uw beroepsuitoefening, maar de waarde is (ver) boven 50 euro. Ook mag het niet als het gaat om een boek van drie delen die een gezamenlijke winkelwaarde hebben van 150 euro.

Bij casus 2 ging het om de inhoud van de boodschap van de artsenbezoeker. Het kan nuttig zijn te vragen om onderbouwing van deze claim van superioriteit. Het opvragen van aanvullende informatie (IB-tekst en studies) stelt u in staat uw eigen afwegingen te maken.

Aan dit artikel en de beschreven casuspositie kunnen geen rechten worden ontleend.

1. Zie voor deel 1: MC 28/2009: 1271, deel 2: MC 31-32/2009: 1362, deel 3: MC 33-34/2009: 1410 en deel 4: MC 37/2009: 1558.

Kader: Gunstbetoon
Gunstbetoon is in beginsel verboden. Binnen bepaalde kaders en onder bepaalde voorwaarden zijn geschenken, gastvrijheid, betaling voor dienstverlening en sponsoring toegestaan. De regels voor dienstverlening komen in dit artikel aan de orde. De regels voor geneesmiddelenreclame en gunstbetoon van de Stichting Code Geneesmiddelenreclame (CGR) zijn te vinden op www.cgr.nl.