Voorlichting over gunstbetoon (2)

De KNMG besteedt de komende maanden aan de hand van praktijkvoorbeelden aandacht aan de regels over geneesmiddelenreclame en gunstbetoon. Hieronder deel 2 van een serie voorlichtingsartikelen.

Gastvrijheid
Casus 1. U wordt als cardioloog door een farmaceutisch bedrijf uitgenodigd voor deelname aan een driedaags congres in Sevilla. Het bedrijf regelt de vluchten, hotelovernachtingen en inschrijving voor het congres. Buiten het officiële congresprogramma organiseert het bedrijf een bezoek aan een flamencoshow. De totale kosten van het programma bedragen 900 euro. Het bedrijf betaalt 500 euro, de resterende 400 euro is voor uw rekening. Mag u deze uitnodiging aannemen?

Casus 2. Een wetenschappelijke vereniging verzoekt farmaceuten om hun jubileumcongres in Lunteren te sponsoren. Is dit mogelijk?

- Ratio: De Gedragscode van de CGR kent regels over gastvrijheid bij bijeenkomsten. Daarbij geldt als uitgangspunt dat artsen met financiële ondersteuning van bedrijven kennis mogen opdoen tijdens bijeenkomsten. Die ondersteuning mag echter niet leiden tot ongewenste beïnvloeding van voorschrijfgedrag. Daarom gelden er strikte eisen: de gastvrijheid moet ondergeschikt zijn aan het hoofddoel van de bijeenkomst en moet redelijk zijn. Deze uitgangspunten gelden zowel als een bedrijf een individuele bijdrage aan artsen geeft, als wanneer farmaceuten een congres sponsoren.

- Waar op letten? Hoe kunt u als arts beoordelen of de bijdrage van de industrie redelijk is en ondergeschikt is aan het hoofddoel van de bijeenkomst? U moet dan kijken naar drie zaken: het programma, de locatie en de kosten.

- Programma: Het programma van de bijeenkomst moet evenwichtig zijn opgebouwd. U moet primair om het inhoudelijke programma willen deelnemen en niet om alle activiteiten daaromheen. Er moet dus een evenwichtige verdeling zijn in de tijd die wordt besteed aan het inhoudelijke deel en andere programmaonderdelen. Kernbegrippen daarbij zijn: begrijpelijk en aanvaardbaar. Dit betekent bijvoorbeeld dat reistijden en congresprogramma op elkaar moeten aansluiten. Zo is niet toegestaan dat een dag eerder dan nodig naar Sevilla gevlogen wordt. Verder mogen er geen sociale activiteiten worden georganiseerd voorafgaand, tijdens of na de bijeenkomst. Tot slot mag de gastvrijheid alleen op u betrekking hebben en dus niet op bijvoorbeeld uw partner.

- Locatie: De vergaderlocatie en de hotels moeten passend zijn. Dus geen locaties met een uitgesproken luxe of recreatieve uitstraling. Ook de ligging van de locatie moet gerechtvaardigd zijn. Dit geldt zowel voor bijeenkomsten in Nederland als in het buitenland. De keuze voor de ligging moet altijd begrijpelijk zijn uit het oogpunt van bijvoorbeeld afstand en bereikbaarheid in relatie tot deelnemers.

- Kosten: De financiële bijdrage is gemaximeerd. Daarbij wordt onderscheid gemaakt tussen twee soorten bijeenkomsten: wetenschappelijke bijeenkomsten en manifestaties. Van een wetenschappelijke bijeenkomst is sprake indien de bijeenkomst:

1. is geaccrediteerd, of

2. onafhankelijk van de industrie wordt georganiseerd, of

3. door een farmaceutisch bedrijf wordt georganiseerd en vooraf door de CGR is goedgekeurd.

In deze gevallen geldt dat een bedrijf maximaal 500 euro per bijeenkomst mag vergoeden, waarbij u jaarlijks van de gezamenlijke bedrijven maximaal 1.500 euro per therapeutische klasse mag aannemen.

U moet dit zelf bijhouden. Overigens geldt voor de onder 1. en 2. genoemde wetenschappelijke bijeenkomst dat de bijdrage van een bedrijf hoger mag zijn indien u zelf 50 procent van de kosten betaalt. Voor manifestaties (dat zijn alle niet-wetenschappelijke samenkomsten) geldt een maximum van 50 euro. Voor manifestaties mag u jaarlijks per ATC klasse een maximum van 150 euro aan gastvrijheid ontvangen.

Terug naar de casus. Als u de uitnodiging voor Sevilla ontvangt moet u deze dus beoordelen op de aspecten programma, locatie en kosten. Daarvoor heeft u informatie over de bijeenkomst nodig. Zelfs op grond van de beperkte informatie levert de casus al een probleem op: het programma mag geen sociale activiteiten (flamencoshow!) bevatten. Of de locatie Sevilla is toegestaan zal afhangen van de aard van het congres; als het een internationaal congres is waaraan artsen uit heel Europa deelnemen zal dit waarschijnlijk geen probleem opleveren. Overigens moeten bijeenkomsten die buiten Nederland plaatsvinden altijd preventief worden getoetst door de CGR. Vraag naar de goedkeuring.

Tot slot de kosten. Om te kunnen beoordelen of deze in orde zijn, moet duidelijk worden of de bijeenkomst als wetenschappelijk wordt aangemerkt. In dat geval is 500 euro toegestaan, mits u uw jaarlijkse maximum van 1500 euro niet overschrijdt.

Ook in het geval van casus 2 zal een bedrijf alleen mogen sponsoren wanneer aan de genoemde drie vereisten is voldaan. De congresorganisatie zal relevante informatie moeten aanleveren of een bewijs van goedkeuring van de CGR.

De regels voor geneesmiddelenreclame en gunstbetoon van de Stichting Code Geneesmiddelenreclame (CGR) zijn te vinden op www.cgr.nl.

Aan dit artikel en de beschreven casuspositie kunnen geen rechten worden ontleend. (Zie voor het eerste deel MC 28/2009: 1271.)