Vergoeding van Mirena-spiraal roept vragen op

Het Mirena-spiraaltje wordt steeds populairder in Nederland. De regels rond de vergoeding ervan zijn echter onduidelijk en onlogisch, vindt gynaecoloog dr. Piet Scholten van het Utrechtse Diakonessenhuis.

De problemen komen voort uit het kabinetsbesluit om anti-conceptiemiddelen voor vrouwen boven de 21 jaar uit het ziekenfondspakket te halen. Scholten: ‘Mirena is een spiraaltje dat het hormoon levonorgestrel afgeeft. Het wordt niet alleen als anticonceptivum gebruikt, maar ook als behandeling van overmatig bloedverlies en overgangsklachten. Voor de ene indicatie wordt het niet, en voor de andere twee wel vergoed. Dat is lastig, want bij apotheken en verzekeraars moet worden nagegaan wat de indicatie was.’

Maar dat is pas het begin, aldus de gynaecoloog. ‘Eerst dreigde Mirena helemaal niet meer te worden vergoed. Daarom werd er op 1 maart een reparatiebesluit in de Staatscourant gepubliceerd, helaas met een merkwaardige tekst. Er staat dat het middel moet worden vergoed in geval van bloedarmoede, volgens de normen van de beroepsgroep. Maar de richtlijnen van huisartsen én gynaecologen schrijven ingrijpen voor voordat het overmatig vloeien tot bloedarmoede leidt! Dit is aan patiënten niet uit te leggen. “Mevrouw, u moet eerst nog wat zieker en vermoeider worden. Als ik u nu behandel moet u het zelf betalen”.’

Bij patiënten die particulier of aanvullend verzekerd zijn, vergoedt de verzekeraar in principe wel. Maar, zegt Scholten: ‘Ze hebben daar een truc op gevonden. Volgens de regels van het CTG moeten medicamenten die in het ziekenhuis worden verstrekt, worden betaald uit het budget van dat ziekenhuis, ook als het middel buiten het ziekenhuis is gekocht. Mirena is een medicament, want het bevat een hormoon. Vrouwen halen het zelf bij de apotheek en laten het plaatsen door de huisarts of de gynaecoloog. In dat laatste geval sturen de verzekeraars de rekening van 130 euro nu naar het ziekenhuis.’ Voor het Utrechtse Diakonessenhuis bedraagt de schade volgens Scholten 78.000 euro op jaarbasis. ‘En die zal groeien, want sinds huisartsen weten dat de rekening naar het ziekenhuis gaat, sturen ze ook ziekenfondsverzekerden in. Zij hoeven hun spiraaltje dan niet zelf te betalen. In dat geval is het ziekenhuis de klos, want dat krijgt slechts een vergoeding voor een eerste polikliniekbezoek .’

Woordvoerster Nienke Sneller van Achmea Zorg legt uit hoe het volgens de verzekeraar zit: ‘Het plaatsen van zo’n spiraaltje is een poliklinische verrichting, waarvoor een CTG-tarief bestaat. En dat tarief is inclusief het middel dat wordt toegediend. Als dat niet dekkend is, ligt het probleem bij dit tarief en niet bij de verzekeraars. Krijgen we van een verzekerde dus én een rekening van de apotheek voor een spiraaltje én een ziekenhuisrekening voor de plaatsing daarvan, dan trekken we het apotheekbedrag van de ziekenhuisrekening af. Anders zouden we dubbel betalen voor het spiraaltje. Wordt het spiraal door de huisarts geplaatst - die kan dat overigens prima - dan wordt het uit onze aanvullende verzekering gewoon vergoed, ongeacht de reden waarom het spiraaltje wordt geplaatst. Slechts 5 à 10 procent van onze ziekenfondsverzekerden heeft geen aanvullende verzekering.’

In antwoord op Kamervragen over de kwestie laat minister Hoogervorst weten het niet nodig te vinden om nu al verder onderzoek te doen. ‘Als blijkt dat de zorg rond anticonceptie in de tweede lijn plaatsvindt en wordt vergoed, zal ik genoodzaakt zijn ook deze zorg specifiek van vergoeding uit te sluiten.’ De minister noemt de invoering van de DBC’s een belangrijk instrument om ‘ongewenste afwenteleffecten’ te voorkomen. << Elmar Veerman