Is handen schudden nog van deze tijd?

Mensen hoesten, krabben, peuteren in hun neus en halen zelfs hun gebit even uit hun mond. Je hebt geen overmaat aan fantasie nodig om je de hand van zo iemand een paar tellen daarna voor te stellen. En bedenk dan ook nog dat iedereen meer dan een neus heeft. Moet een zorgverlener dan straks als de covid-19-epidemie is geweken toch weer handen gaan schudden?

In een tijdperk van muisarmen, whatsappen, elektronisch lezen en schrijven, maar bovenal van virale gevaren is handen geven ongewenst geworden. Eerder al adviseerden artsen collega’s geen hand te geven in griepperioden om snelle verspreiding van het virus te voorkomen; hier spreekt de wetenschap.

Het gebruik om als zorgverlener dagelijks talloze malen handen te geven is nu noodgedwongen aan een drastische verandering toe.

Op 9 december 1998 gooide prins Claus zijn das weg, ‘de slang die om de hals is gedraaid’. Dat heeft een gewoonte direct doen veranderen; iedere man kan zich sindsdien vrij voelen.

Vroeger had handen schudden een functie. Er waren tijden dat elkaar de hand geven ‘ik ben niet gewapend betekende’. Dat is gelukkig niet meer aan de orde. Respect tonen en contact maken? In tijden van infectiepreventie én in onze multiculturele samenleving lijken we klaar te zijn voor de introductie van een nieuwe gewoonte bij het contact maken met een medemens. De zorgverlener kan net als prins Claus toen nu lef tonen en dat onhandige handen schudden, van zich afschudden.

Gaan we voor de hand op het hart of toch voor een buiging, desnoods mét de hand op het hart? En draagt een dergelijk liefdevol gebaar nu niet mooi bij aan nationale veerkracht en weerbaarheid in barre tijden?

Krystyna Knegt-Jung, dermatoloog, Amsterdam