Is de veroorzaker van endometriose een bacterie?

Endometriose wordt mogelijk veroorzaakt door Fusobacterium. Dat laten de Japanse onderzoekers Ayako Muraoka e.a. in Science Translational Medicine zien.

Ze analyseerden monsters van 79 vrouwen met endometriose en van 76 gezonde vrouwen, en stelden vast dat 64 procent van de vrouwen met endometriose Fusobacterium bij zich droegen die het endometrium infiltreerde. Dat was het geval bij 7 procent van degenen die de aandoening niet hadden. Ze vonden de bacterie verder in de darmen, de vagina en de mond – bekend is dat Fusobacterium-soorten onder andere paradontitis veroorzaken.

Muizen

Volgens Muraoka e.a. triggeren Fusobacterium-infecties in endometriumcellen het TGF-β-signaalmolecuul dat op zijn beurt weer maakt dat inactieve fibroblastcellen overgaan in ziekte-geassocieerde myofibroblasten, en die blijken kenmerkende endometrioselaesies te veroorzaken. Deze kennis ontlenen ze aan onderzoek bij muizen die ze hadden besmet met de bacterie. Behandeling van de dieren met antibiotica maakte dat de laesies krompen, aldus de onderzoekers.

Diverse populatie

In Nature plaatsen commentatoren kanttekeningen. Het zou nuttig zijn de associatie tussen Fusobacterium en endometriose te onderzoeken in een meer diverse populatie, zo wordt gezegd. Maar vooral is uitgebreider onderzoek bij mensen belangrijk omdat muizen niet menstrueren of spontane endometriumlaesies vormen en daarom geen heel goede diermodellen zijn. De studie van Muraoka e.a. concentreerde zich bovendien op laesies die zich bij muizen op de eierstokken vormen, terwijl bij vrouwen laesies zich ook elders in het lichaam kunnen vormen, inclusief in de dikke darm en de blaas.

Inmiddels zijn de Japanners een trial gestart waarmee ze willen nagaan of en in welke mate antibiotica bepaalde symptomen van endometriose kunnen verlichten.