Huilend naar het ziekenhuis
1 reactieSoms lees je als beleidsadviseur een rapport en word je even later geconfronteerd met de harde werkelijkheid.
Dat overkwam mij laatst na het lezen van het rapport ‘Sterke medische zorg voor kwetsbare ouderen’.* In dit
rapport doet de beroepsgroep voorstellen om de proble-
men in de ouderenzorg op te lossen. Onderstaand mijn ervaring.
Mijn schoonvader van 85 jaar was tot een half jaar geleden een actieve man die iedere dag zelf zijn paard verzorgde, nog fietste en auto reed. Maar afgelopen winter kwam er een omslagpunt. Hij voelde zich niet lekker en was steeds erg moe. Zijn belangstelling voor zijn paard nam af en hij zat veel te dutten in zijn stoel. Tot overmaat van ramp moesten mijn schoonouders verhuizen van de woningbouwvereniging, omdat hun woning werd afgebroken. Natuurlijk bracht de
verhuizing veel spanning met zich mee. Het ging steeds
minder goed met mijn schoonvader. Hij veranderde van een vitale hoogbejaarde man in een kwetsbare oudere.
Een maand geleden belde mijn man de huisarts om te informeren naar het medische beleid. De huisarts bleek niet op de hoogte te zijn van de gezondheidstoestand en de situatie van mijn schoonvader, maar ging snel tot actie over.
Bloedonderzoek bracht bloedarmoede aan het licht en mijn schoonvader werd opgenomen in het ziekenhuis. Op maandag kreeg hij een bloedtransfusie en op dinsdag een colonoscopie, diezelfde dag werd hij ontslagen.
Drie dagen later meldde mijn schoonvader zich bij de huisarts met klachten van benauwdheid, slecht slapen, dikke voeten en vermoeidheid. Was de bloedtransfusie niet aangeslagen of was er iets anders aan de hand? Zonder verder lichamelijk onderzoek stuurde de huisarts hem naar huis.
Op maandag 24 mei, Tweede Pinksterdag, ging het dermate slecht dat hij, op verdenking van hartfalen, acuut naar het
ziekenhuis moest. Huilend werd hij per ambulance afgevoerd.
Wat was er misgegaan? De huisarts signaleerde de toenemende gezondheidsproblemen niet omdat de patiënt niet langskwam op het spreekuur. Toen mijn schoonvader wel langskwam nam de huisarts de vraag niet serieus. De MDL-arts die hem onderzocht in het ziekenhuis focuste op de colonoscopie en had geen oog voor de dikke voeten.
Wat is nodig om deze kwetsbare ouderen op te sporen, te monitoren en op tijd in te grijpen? Daarvoor zijn in mijn ogen praktijkondersteuners nodig die de kwetsbare ouderen via screening traceren in de huisartsenpraktijk. Het is raar dat niemand door had dat de gezondheid van mijn schoonvader verslechterde. Als hijwas geïdentificeerd als kwetsbare oudere had de huisarts een zorgbehandelplan kunnen opstellen en professionele trajectbegeleiding kunnen instellen. Hierdoor had de huisarts beter de vinger aan de pols kunnen houden en was wellicht een spoedopname te voorkomen geweest. De MDL-arts concentreerde zich alleen op het orgaan en de vraagstelling waarvoor mijn schoonvader was opgenomen.
Tot slot. Toen mijn zeer slechtziende schoonmoeder hoorde dat zij moest verhuizen was haar reactie: ‘Ik heb hier een heel mooi uitzicht en daar kijk ik tegen een stel huizen aan’.
dr. Marlies de Rond, beleidsadviseur Opleidingen en Loopbaan
* Sterke medische zorg voor kwetsbare ouderen. KNMG, maart 2010
P.P.M. Schijen, huisarts
, Poeldijk, gem Westland
Dr. Marlies de Rond stelt zichzelf de vraag wat nodig is om kwetsbare ouderen op te sporen, te monitoren en op tijd in te grijpen. (column MC23/2010:1100) Zij illustreert dit door de casus van haar 85 jarige schoonvader te schetsen. Haar antwoord op... de vraag blijkt te zijn het aanstellen van praktijkondersteuners, speciaal om deze kwetsbare ouderen te traceren.
Naar mijn oordeel is het antwoord echter veel simpeler en voor de hand liggender.
Wat nodig is om kwetsbare ouderen in de huisartsenpraktijk op de sporen is eerst en vooral normaal mondige patiënten, gezins- of familieleden of desnoods naaste vrienden, die de verandering bij deze kwetsbare ouderen opvallen en bij de huisarts aan de bel trekken. Daarnaast gewone huisartsen, die – dat dan weer wel – elke patiënt serieus nemen, goed luisteren, goed kijken naar, en goed nadenken over de patiënt.
In de door mevrouw de Rond beschreven casus wees de anamnese reeds sterk in de richting van hartfalen: indien de anamnese nog niet geheel duidelijk is, kunnen enkele korte en gerichte vragen het beeld snel verduidelijken en een simpel en kort lichamelijk onderzoek had de diagnose zeer waarschijnlijk gesteund. Indien er toch nog ruimte is voor twijfel kan zeer eenvoudig en weinig belastend aanvullend onderzoek de diagnose rondmaken en het behandelplan aldus binnen een dag vorm krijgen.
Het is elke keer weer fascinerend om mee te maken dat gewoon goed luisteren en met simpel instrumentarium goed kijken naar de gehele patiënt, inclusief de sociale context waarin deze functioneert (de essentie van de Nederlandse huisartsgeneeeskunde), problemen zoals geschetst door Dr. de Rond en talloze soortgelijke situaties kunnen voorkomen en vaak oplossen.
Niets ten nadele van praktijkondersteuners, maar het antwoord op het vraagstuk ligt naar mijn oordeel bij de huisdokter, heel gewoon.