Eerste hulp bij hoofdpijn

Hoofdpijn komt veelvuldig voor in elk type specialisme. In Nederland heeft 3 à 4 procent van de bevolking regelmatig hoofdpijn, circa veertien dagen per maand. Hiervoor zijn uiteenlopende oorzaken, die uiteraard staan beschreven in een hoofdpijnclassificatie. Zo’n classificatie is echter meer bedoeld voor onderzoeksdoeleinden om op internationaal niveau met elkaar te kunnen discussiëren. Dat schrijft Pjotr Carbaat, neuroloog en hoofdpijnspecialist, in zijn handboek Hoofdpijn. ‘De kunst is om het begrip hoofdpijn terug te dringen tot werkbare diagnoses in de klinische praktijk’, stelt hij.

Een van de eerste stappen is het onderscheiden van de alarmsymptomen zoals acute hoofdpijn, hoofdpijn met koorts, gedragsveranderingen of afwijkingen bij het neurologisch onderzoek. Hoofdpijnpatiënten denken zelf al snel aan een secundaire aandoening zoals een hersentumor waardoor een scan bijna noodzakelijk lijkt te zijn. In deze gevallen moeten de geneeskunde en de geneeskunst een evenwichtige bijdrage leveren. ‘Hoofdpijn zonder alarmsymptomen en zonder afwijkingen bij het neurologisch onderzoek berust in minder dan 0,1 procent van de gevallen op een hersentumor. Het is echter veel makkelijker een primaire hoofdpijn te behandelen nadat de ongerustheid is weggenomen’, aldus Carbaat.

Carbaat legt in zijn boek de nadruk op de primaire oorzaken van hoofdpijn. Per ziektebeeld leidt hij de lezer door de indeling, de kenmerken, en ook bekende namen uit de geschiedenis die aan deze ziekte leden. Interessant feit is dat Carbaat zichzelf ook in het rijtje heeft gezet bij de beroemde mensen met migraine. Geen toeval, zo blijkt uit dit boekje. Juist veel neurologen hebben last van hoofdpijn. ‘Goed voor patiënten om zoiets te weten: het schept een band.’

Ten slotte zijn er vijftien casus waarmee de lezer zijn kennis kan toetsen. Die worden door Carbaat helder en adequaat uiteengezet. Het resultaat is, verbazingwekkend genoeg, altijd weer een eenduidige diagnose. ‘Je moet niet horen dat ze praten maar luisteren naar wat ze zeggen.’ NL

Naar de rubriek Scoop