Dodelijk hartinfarct slecht ingeschat

In deze tuchtzaak stelt de huisarts vast dat de patiënt verwaarloosd is (MC 37/2011: 2227). Zonder nader onderzoek adviseert zij de dochter om thuiszorg in te schakelen. Later die dag verwijst een collega de patiënt naar het ziekenhuis. Drie dagen later overlijdt hij aan de gevolgen van een hartinfarct. Het regionaal tuchtcollege stelt dat de huisarts anamnese en lichamelijk onderzoek had moeten uitvoeren. De tuchtzaak krijgt als titel ‘Dodelijk hartinfarct slecht ingeschat’. Het meest opvallende verschijnsel, zoals ook vastgesteld door de verwijtbaar handelende huisarts, is de zelfverwaarlozing. De leeftijd van de patiënt wordt niet vermeld, maar ik vermoed dat het om een oudere man gaat.

Zelfverwaarlozing bij ouderen gaat samen met veel comorbiditeit (zoals deficiënties, anemie, gewichtsverlies, incontinentie, pneumonie en vallen) en een hoge mortaliteit (tot wel 50% van de gevallen). De meest voorkomende oorzaken van zelfverwaarlozing bij ouderen zijn: dementie, een psychiatrische stoornis en alcoholmisbruik. Er is ook een diagnose per exclusionem beschreven: het Diogenes-syndroom. De patiënt is onverschillig over hygiëne en gezondheid, wil geen medische hulp, maar heeft dementie, psychiatrische stoornis noch een alcoholprobleem. Het syndroom is vernoemd naar de Griekse filosoof over wie wordt gezegd dat hij zichzelf elke materiële behoefte ontzegde.

Zelfverwaarlozing is een symptoom van een onderliggende aandoening en kan op zichzelf leiden tot ziekte en sterfte. De taak van de arts eindigt niet bij het vaststellen van zelfverwaarlozing, maar begint dan pas. En bij het uitvoeren van die taak kan best, zonder verwijtbaar te hebben gehandeld, een dodelijk hartinfarct over het hoofd worden gezien.

Maastricht, september 2011

Diederd Kronjee, huisarts

• Meer brieven