Het syndroom van Ekkelenkamp? Beter van niet

Medici lijden nogal aan de neiging om ontdekkingen naar elkaar te ­vernoemen. Ziektes, syndromen, ziekteverwekkers, anatomische structuren, testen en behandelingen: we geven ze graag de naam van een illustere collega, en die illustere collega kunnen we ook zelf zijn. Het heeft onze medische leerboeken gemaakt tot een ‘wie is wie’ van witte mannen uit de afgelopen drie eeuwen. Korsakov, Sweet, Pott, Kahler, De Quervain, Tietze, Turner, Coombs, Gordon, Lasègue, Heerfordt, Albrecht... de lijst is schier eindeloos. Ooit had ik daar mijn eigen syndroom aan willen toevoegen – voor niet-infectieuze koorts die vanzelf overgaat terwijl artsen je volpompen met breedspectrumantibiotica – maar dat was een beroerd idee.

Ten eerste leiden al die namen tot een berg aan spelfouten. Spelt u stevens-­johnsonsyndroom eens uit uw hoofd, of jarisch-herxheimerreactie. Wel of geen hoofdletter? Wel of geen spatie? Ergens een ‘s’ of een apostrof?

Daarnaast is het onduidelijk. Wat het ­stevens-johnsonsyndroom inhoudt moet je ook toevallig maar weten, want uit het woord valt het niet af te leiden. De naam van het gerelateerde beeld toxische epidermale necrolyse geeft daarvoor veel meer aanwijzingen. Weet u van alle namen in de eerste alinea nog waar ze naar verwijzen?

Sowieso handig om te wachten tot iemands carrière voorbij is, voor je een naam toekent

En dan zijn er nog de hooggespannen verwachtingen die met een vernoeming gepaard gaan. Bij de mensen die we bewonderen en eren verwachten we een goed afgesteld moreel kompas: het is on­­gemakkelijk kijken naar een stand-up van een komiek die op ongepaste momenten zijn penis tevoorschijn haalt; of naar films waarin onlinekinderlokkers zich voordoen als superheld of als kapitein Rob. Wat moet je aan met idolen die minder perfect zijn dan gehoopt? 

Het verwijderen van standbeelden van mensen die we in een ander licht zijn gaan bezien, leidt al tot veel weerstand; benamingen zijn nog veel moeilijker. Is een naam ingeburgerd of officieel vastgesteld, dan laat die zich niet zomaar veranderen. Hoeveel mensen hebben het al over ‘granulomatose met polyangitis’, terwijl dat zoveel duidelijker is dan ‘de ziekte van Wegener’ en bovendien niet verwijst naar een naziarts die proeven deed op kamp­gevangenen. Voor het syndroom van Asperger (ook zo’n collaborateur met het Derde Rijk), moet überhaupt nog een alternatief worden verzonnen. Wellicht iets voor een prijsvraag?

Sowieso is het het handigst om te wachten tot iemands carrière voorbij is, alvorens je een naam toekent. Wat doen we met de raoultellabacterie, enkele jaren geleden vernoemd naar een levende microbioloog die vervolgens van het padje raakte? Voor mijn eigen gemoedsrust ga ik maar niet graven in de privélevens van de dokters Escherich en Coli.

Beter dus om het ­syndroom van ­Ekkelenkamp niet toe te voegen aan de medische encyclopedie. Het is een te complexe naam, die geen enkele relatie onderhoudt met het ziektebeeld, en misschien kan ik mensen maar beter niet in mijn kofferbak laten ­kijken. U mag het ‘geen infectie’ blijven noemen: helder en simpel.