Optimale suboptimale zorg

Pas bij het invoeren van de visitegegevens las ik dat ik bij patiënte vier maanden eerder ook al afwijkingen over de longen had gehoord. Rechtsonder, geen groot gebied, maar wel duidelijk afwijkend. Toen had ik haar een antibioticum voorgeschreven. Nu was ze weer, of misschien nog steeds, aan het hoesten.

In de tussenliggende tijd waren drie andere huisartsen – twee uit onze praktijk en een collega van de huisartsenpost – betrokken geweest bij haar klachten. Als losse episodes hadden zij haar klachten beoordeeld. De continuïteit van zorg die wij in de praktijk willen leveren, was ver te zoeken geweest concludeerde ik schoorvoetend, te beginnen bij mijzelf. Ik had geen controle afgesproken na die eerdere visite. Nu dan toch doorpakken met het maken van een longfoto en het doen van bloedonderzoek.

De rechterlong bleek volledig afwijkend. Verrast door de grote afwijking bij de beperkte omvang van de hoorbare afwijkingen verwees ik haar naar de longarts. Daar werd het vermoeden bevestigd: longkanker. Ik las het in de ontslagbrief toen zij na vier dagen opname overgeplaatst werd naar een hospice in onze stad.

Ook die stap verraste mij. Zo slecht was ze er toch niet aan toe toen ik haar bezocht? Ik nam mij voor om haar na het weekend in het hospice te bezoeken. Dat bezoek werd een condoleancebezoek bij haar broer, die altijd nauw betrokken was bij haar. Onrust in mijn hoofd. Had ik het zo verkeerd ingeschat? Had ik haar in december al moeten verwijzen? Waarom hadden wij geen continuïteit geboden? Dit had toch beter gemoeten.

Haar broer bracht mij op totaal andere gedachten. Heel tevreden was hijzelf, was zijn zus ook geweest, over mij en mijn collega’s, over de zorg die we altijd geleverd hadden. Binnen twee weken na de longfoto was zij overleden, omringd door haar broers en zussen. Beter had het volgens hem niet gekund.

Zij was na het stellen van de diagnose direct uitgesproken geweest naar haar longarts: kunt u mij iets bieden dat geneest? Zo niet, wilt u dan zorgen dat ik niet te benauwd word? Die vrijdag was zij naar het hospice gegaan, omdat zij te zwak was om naar huis te gaan. Maar goed genoeg om met haar broers nog een heerlijk wijntje te drinken en op het terrasje bij het hospice te zitten. Goede gesprekken met elkaar te hebben. Op zondagnacht was zij plots veel benauwder geworden en werd zij gesedeerd. Die nacht overleed zij.

Eerdere diagnostiek had haar leven wellicht iets verlengd, maar haar levensvreugde waarschijnlijk niet vergroot. Vier maanden langer zou zij de diagnose geweten hebben, misschien wel de nadelen van een behandeling hebben moeten ervaren. Het is haar bespaard gebleven doordat wij de zorg onder de door onszelf gestelde maat hadden geleverd.

Mooi dat suboptimale zorg voor een patiënt toch optimaal kan uitpakken.