De folie à plusieurs: randen van de normaliteit?

‘Buitenaardsen zijn extreem bedreven in het neurologisch beïnvloeden van andere levensvormen en dat is een van hun belangrijkste wapens. Ik heb recent veel dromen ontvangen die niet door mijzelf gemaakt konden zijn. Door wat onderzoek heb ik informatie gevonden hoe een extern trillingsveld, op de juiste manier afgestemd en toegepast, onze neuronen kan beïnvloeden.’

Aldus een lid van een forum over een speciale meditatievorm. Deze meditatievorm wordt neergezet als een wapen tegen de mentale invloeden en aanvallen door buitenaardsen op ons denkvermogen. De meditatie zelf is vrij onschuldig en lijkt op gewoon stilzitten met een lege geest, zonder gedachten dus.

In dit forum is plaats voor een aantal bijzondere waandenkbeelden die breed gedeeld en uitgemeten worden, omdat ze door de goeroe zelf geventileerd worden. De essentie is dat men gezamenlijk meent dat er buitenaardsen zijn die ons willen onderwerpen om onze biodiversiteit te roven. Deze buitenaardsen zijn overal om ons heen en kunnen onze breinfuncties beïnvloeden. Dat doen ze ook massaal. Ze willen de macht van ons overnemen. Daartoe beïnvloeden ze ons met behulp van allerlei exotische technieken. Via geavanceerde technieken worden bizarre gedachten via telepathische stralen in ons brein geplant (remote mind control).

Ik mengde me in de discussie, aangevend dat dit soort telepathische manipulaties tegen de tweede wet van de thermodynamica zouden in gaan. In het forum kreeg ik dit antwoord: ‘Jan, ik was zelf natuurkundeleraar en gaf naast natuurkunde, scheikunde en astronomie op een middelbare school. Toen ik begon te mediteren hoorde ik mijn naam roepen en uiteindelijk voerde ik hele telepathische gesprekken. Mijn hersenen worden momenteel gemanipuleerd door een apparaat. De buitenaardsen zijn heel grondig hierin en toegewijd om op lange termijn de controle over onze wereld over te nemen.’

Een ander forumlid meldt dat de buitenaardsen proberen haar te isoleren en te scheiden van haar ondersteunende familie. Dat werkt. Haar familie beschouwt haar nu als geestesziek. Ze krijgt zelfs pillen voorgeschreven.

De term ‘folie à deux’ verwijst naar een psychopathologisch fenomeen waarbij twee nauw verbonden personen, meestal binnen dezelfde familie of relatie, een waan delen. De term werd voor het eerst geïntroduceerd door de Franse arts Charles Lasègue in 1877. Het wordt tegenwoordig meestal omschreven als ‘induced delusional disorder (IDD in ICD-10)’.

In de vroege geschiedenis van dit concept waren het meestal twee geestelijk minder valide mensen, die we toen geretardeerd noemden, die in een dergelijke psychopathologische staat verkeerden. Dat lijkt nu in onze eeuw behoorlijk anders. Niet alleen hebben we hier te maken met een gedeeld waanbeeld in grote groepen, de meeste ‘lijders’ zijn van meer dan middelmatige intelligentie.

De term ‘folie à plusieurs’ in de literatuur verwijst naar ‘doorgegeven waandenkbeelden’ waarbij de symptomen door drie of meer individuen worden gedeeld. Dit syndroom wordt ook wel beschreven als een ‘geïnduceerde (doorgegeven) psychotische stoornis’, vanwege de observatie dat er meestal één ‘primaire’ patiënt (indexgeval) is wiens waanbeeld wordt ‘overgedragen’ naar een of meer ‘secundaire’ patiënten. Nu is de vraag natuurlijk of groepswaandenkbeelden over buitenaardsen kunnen worden gezien als een psychiatrisch ziektebeeld. Dat weet ik niet. De ‘realitytesting’ is wel gestoord bij iedereen, maar uitsluitend en alleen binnen de grenzen van het waanbeeld zelf. Verder maken de leden allen een normale indruk. Ik denk dat het daarom niet opgevat kan worden als een psychiatrische stoornis. Toch kreeg iemand uit de sekte een farmacotherapeutische behandeling voorgeschoteld van haar arts. Dus er zijn dokters die het als een echt waanbeeld zien.

Dames en heren, een ‘folie à plusieurs’ is een zeldzame psychiatrische afwijking. De goeroe van deze meditatiegroep is begonnen met dit bizarre verhaal en kan gezien worden als het ‘indexgeval’. Wat we hier zien is een groeivorm van de klassieke 'folie à deux' naar een groepswaanbeeld. Alleen met ongestoorde, algemene ‘realitytesting’ van de leden. Dit forum schept dus een subcultuur waarbinnen een cluster van bizarre ideeën kan gedijen, omdat dat cluster deel uit maakt van het kerngedachtegoed van die goeroe.

Het internet met z’n TikToks en Facebooks biedt een modern incubatiemedium van mis- en desinformatie. Het kan zelfs leiden tot grote groepen met gedeelde (wat wij percipiëren als) waandenkbeelden. Dat is belangrijk om te weten. De grens tussen normaal en pathologisch is hierbij zeer onduidelijk geworden. Je hoeft als arts alleen maar lid te worden van bijvoorbeeld een Facebookgroep voor ‘therianthropy’ om dat te ervaren. Therianen zijn mensen die zich identificeren als wezens met een dierlijke ziel, geest of essentie. Er zijn hele groepen mensen, zo ondervond ik, die dat normaal vinden.

Is er nog een duidelijke demarcatie in onze maatschappij tussen normaal en gestoord? Zijn deze groepswanen slechts fenomenen aan de randen van de normaliteit? Of raken we allemaal van het padje af en zijn dit maatschappelijke symptomen van een nog onbekende oeroorzaak? Ingestraald misschien door rare buitenaardse apparaten?