Voordat de muur viel

Op een sombere herfstdag is Christiaan, een scholier die later arts wil worden, op weg naar het vervallen villawijkje de Toren. Daar maken we kennis met de hoofdrolspelers van het familie-epos De Toren: een meesterwerk over de ondergang van de DDR. Auteur is een arts die voor het schrijverschap koos: Uwe Tellkamp (Dresden,1968), die daarmee de prestigieuze Deutscher Buchpreis won.

Tellkamp neemt de lezer mee naar het grijze, grauwe leven van alledag in de DDR. Hoe overleefden artsen in het DDR-tijdperk in Dresden en hoe beleefden zij de Wende?

De Toren is een complex boek met meer dan twintig hoofdpersonages, waarvan er drie met grote hoofdrollen. Toch leest het als een trein. Dat komt niet alleen door de doorgaans mooie – maar af en toe ietwat pompeuze – schrijfstijl. De lezer wordt ook geholpen door een bijgeleverde bladwijzer waar de belangrijkste bewoners van de Toren in genoemd staan (een handige wie-is-wie) en een verklarende woordenlijst.

Subtiel beschrijft Tellkamp hoe chirurg Richard door de geheime dienst (Stasi) wordt gechanteerd vanwege een buitenechtelijke relatie. En hoe het de jonge Christiaan moeilijk wordt gemaakt om geneeskunde te studeren. Langzamerhand doemen de tekenen van een socialistische heilstaat in verval op. Het boek eindigt met de val van de muur en met een dubbele punt: een open einde.

In een interview zei hij over de combinatie arts-schrijver: ‘Schrijvers zijn als chirurgen. Je moet pijn doen, je moet snijden om te helen. Je moet pijn toevoegen om te laten genezen. Artsen en schrijvers kijken met dezelfde koele, zakelijke blik.’ ILS

Naar rubriek Scoop
Naar nummer 51/52