Statines voor primaire preventie: weer geen bewezen effect
2 reactiesOuderen met een verhoogd risico op hart- en vaatziekten, maar die deze nog niet hebben doorgemaakt, hebben er niets aan om nog met statines te beginnen. Dit concluderen Benjamin Han e.a. op basis van een analyse van onderzoeksgegevens die eerder waren verzameld. De resultaten van deze zogenaamde ALLHAT-LLT (Antihypertensive and lipid-lowering treatment to prevent heart attack trial) verschijnen in JAMA Internal Medicine.
De onderzoekers verzamelden gegevens van 65-plussers met hypertensie, maar zonder doorgemaakte cardiovasculaire ellende, die bij aanvang nog geen statines kregen. Hun LDL lag tussen 3 en 5 mmol/l. Ongeveer de helft van 2867 mensen kreeg pravastatine, de rest in principe niet. Na zes jaar was 1 op de 6 statinegebruikers gestopt met de pillen, meer dan 1 op de 3 uit de controlegroep was juist met statines gestart.
Tijdens een gemiddelde follow-up van 4,5 jaar was er geen significant verschil tussen beide groepen wat betreft sterfte (door wat voor oorzaak dan ook) of het aantal cardiovasculaire events (al dan niet fataal). Wat betreft sterfte was er een tendens richting een hoger risico bij statinegebruik, vooral bij de 75-plussers, maar zonder significantie. En andersom was er een tendens naar minder cardiovasculaire events bij statinegebruik, maar ook niet significant.
De onderzoekers merken terecht op dat de uitkomsten anders kunnen zijn bij mensen die al voor hun 65ste startten met statines: dat was namelijk een exclusiecriterium bij deze studie. Maar beginnen met statines na die leeftijd met het oog op primaire preventie lijkt opnieuw niet zinvol.
JAMA Intern Med. Doi: 10.1001/jamainternmed.2017.1442
Sophie Broersen,
arts/journalist,
N.a.v. de reactie van Joep Bontemps en Bob Meijer:
De discussie rondom statines is inderdaad complex, maar de keuze voor de kop is ingegeven door eerdere berichten die wij over dit onderwerp publiceerden. Zoals het bericht ‘Statines ongeschikt als p...rimaire preventie’ (MC, 44/2013: 2277). Daarin gaat het over een heranalyse van de gegevens uit een meta-analyse die de uitkomsten van de daarvoor verschenen Cochrane-review tegensprak. In het bericht ‘Statines voor primaire preventie: ja of nee?’ (MC-site, 17-11-2016) gaat het over de richtlijn van USPSTF, gebaseerd op een meta-analyse van recente gegevens. Daaruit bleek dat starten met statines bij 75-plussers als primaire preventie niet zinvol is. Commentatoren zetten hun vraagtekens bij andere groepen voor wie dat wel zou blijken. Het bewijs daarvoor was zwak.
Joep Bontemps, huisarts in opleiding
Bob Meijer, huisarts,, Warffum
Graag willen wij een kanttekening maken bij een bericht over het preventieve effect van statines (MC 22/2017: 28).
Een Cochrane review (Cochrane2013 CD004816), met 18 RCT’s en n=57.000, leeftijd 28-97 jaar, gaf duidelijk bewijs voor een nuttig effect..., ook bij lager risico. Hun conclusie: ‘The totality of the evidence now supports statins for primary prevention’.
Een en ander ligt toch blijkbaar ingewikkelder en wij vinden vooral het gebruik van het woord ‘weer’ suggestief en niet bijdragend aan een complexe discussie.