Geniale grootvader
1 reactie
Charles Darwin had twee beroemde grootvaders: Wedgwood, grondlegger van een aardewerkimperium, en Erasmus Darwin, in zijn tijd één van Engelands bekendste artsen – George III wilde hem zelfs als lijfarts. Erasmus was bovendien uitvinder en natuurfilosoof en ontwikkelde zich tot een invloedrijke dichter. Hij was ook de drijvende kracht achter de Lunar Society, een elitaire kring van industriëlen, uitvinders en wetenschappers rond Birmingham, waarvan de leden (mensen als Wedgwood, Priestley en Watt) alleen op maanverlichte avonden bijeenkwamen, opdat ze veilig huiswaarts konden zwalken.
Erasmus is van 1731. Hij studeert in Cambridge en Edinburgh, waar hij in 1756 afstudeert als arts. Hij begint een lucratieve praktijk in Lichtfield, een plaatsje ten noorden van Birmingham, en trouwt met May Howard, die hem vijf kinderen schenkt, onder wie Charles’ vader Robert. Na Mays dood krijgt hij twee kinderen bij een gouvernante en acht bij zijn tweede vrouw, een schatrijke weduwe.
Erasmus is dol op vrouwen – hij schrijft seks voor tegen neerslachtigheid – en ondanks dat hij stottert, kreupel en zwaarlijvig is, zijn vrouwen ook dol op hém. Men noemt hem sociaal, menslievend en romantisch, maar ook vlijmscherp, vooruitstrevend en vindingrijk. Zo ontwerpt hij een nieuw stuurmechanisme voor rijtuigen, een pigmentmolen voor Wedgwood en een apparaat dat de menselijke stem nabootst. Ook filosofeert hij over stoomwagens en raketten. Hij schrijft over gassen, elektriciteit, wolken, plantenfysiologie, tuinieren en vrouwenonderwijs. Hij vertaalt het werk van Linnaeus en denkt na over fotosynthese en evolutie. E conchis omnia (‘alles uit één schelp’) schildert hij op zijn rijtuig, een motto dat hij op last van de locale clerus moet verwijderen.
In 1794 duikt zijn evolutiegedachte weer op, in Zoonomia, zijn lijvige bestseller over lichaam, geest, ziekten en geneeskunst. Evolutie wordt gedreven door lust, honger en verlangen naar veiligheid. Mannetjes vechten om vrouwtjes en alleen het sterkste, actiefste dier should propagate the species, which thence become improved. Pas tegen zijn 60ste publiceert Erasmus Darwin zijn eerste gedichten – een soort wetenschap op rijm – die hem tot een dichter des vaderlands zullen maken. Nadat hij in 1802 op 70-jarige leeftijd sterft aan een longinfectie, verschijnt zijn indrukwekkende evolutiegedicht The Temple of Nature. Helaas vindt dít gedicht weinig weerklank. De evolutietheorie moet wachten op de uitwerking door zijn kleinzoon.
tekst en beeld: Jan Hein van Dierendonck
dr John H.M. Souverijn
, Alphen aan den Rijn
Naar aanleiding van Spraakmakers zou ik willen opmerken dat de naam Darwin op zich niet meteen betekent dat de drager ervan een genie is.
Darwins grootvader aan vaderskant moet een respectabele arts zijn geweest, maar heeft aan zijn beroemde kleinzo...on Charles alleen een Y-chromosoom overgedragen, waarschijnlijk geheel gelijk aan zijn eigen Y-chromosoom. Het Y-chromosoom bevat weliswaar nuttige informatie, maar voor zover mij bekend niet over geestelijke eigenschappen.
Daarvoor moeten we eerder bij het X-chromosoom zijn. En dat kwam van opa Joshua Wedgwood, die het bekende bedrijf heeft gevoerd. Zijn X-chromosoom belandde eerst bij zijn dochter Susanne die trouwde met Robert Darwin. En zij heeft het doorgegeven aan Charles.
Ik verdedig de stelling dat de genialiteit van Charles Darwin van zijn moeder afkomstig is, omdat het X-chromosoom daar ruimte voor heeft, en het Y-chromosoom niet.
dr John H.M. Souverijn, klinisch chemicus