Oranje: geen healthy organisation

Pieter Rodenburg, voorzitter NVAB

Het had zo’n prachtige sportzomer moeten worden, met een oranje tintje. Het EK-voetbal in Oekraïne en Polen. Nee, nu even geen echte politieke boycot – hoewel het met de mensenrechten van voormalig minister-president Julia Timosjenko slecht gesteld is – want ons oranje moet zich natuurlijk ten volle kunnen ontplooien!

Wat volgde waren drie roemloze nederlagen. Hoewel in de eerste helft tegen respectievelijk Denemarken, Duitsland en Portugal steeds aardig werd gevoetbald, ontbeerde het team zelfvertrouwen en spankracht om door te zetten. De topscorers uit de Engelse en Duitse competitie, Van Persie en Huntelaar, kwamen samen tot welgeteld één doelpunt. De linies sloten niet aan. Er was geen geloof in eigen kunnen.

Voetbalcommentatoren buitelden in diverse tv-programma’s over elkaar heen in discussies over de juiste opstelling: middenveld met de punt naar voren? Van Bommel als controlerende man? Huntelaar diep en Van Persie hangend erachter?
Hoewel men dus eerst op dit soort technische aspecten inging, kwam aarzelend toch de discussie over ‘teammanagement’. Had Van Marwijk de spelers die zich niet wilden schikken in het teambelang niet beter naar huis kunnen sturen? Was het wel zo verstandig om in een hotel zo ver weg van de speellocaties te gaan zitten, waardoor de spelers met onder meer grote temperatuurverschillen en lange wachttijden op luchthavens te maken? Wat werd er gedaan om spelers de gelegenheid te geven hun hart te luchten?

Als je het mij vraagt, is het vooral op dit soort aspecten misgegaan. Ik denk dat de organisatie rond oranje te weinig gebaseerd is geweest op de principes People, Profit, Planet. Zó creëer je een healthy organisation ! Dat gaat dan over aspecten als duurzaamheid (voorkómen van te veel reizen, de tijd nemen je aan te passen aan de omgeving), maar zeker ook om een mensgerichte aanpak. Die is absoluut nodig, zeker in dit tijdperk van individualisme. En misschien heeft de Nederlander – van Gullit en Seedorf tot Huntelaar – wel meer dan gemiddeld behoefte aan een individuele mensgerichte aanpak. Vergeet niet dat Oranje vaker te kampen heeft gehad met scheuring in het team: tijdens een toernooi in Engeland was er de scheuring tussen spelers van Surinaamse afkomst (de “kabel”) enerzijds en de rest anderzijds, en ook tijdens het EK in Rome ging het mis. De KNVB zou dus uiterste prioriteit moeten geven aan teammanagement!

Nu al drie mislukte toernooien van de zes of zeven waaraan we hebben meegedaan, door dit fenomeen. Spelers hebben een vertrouwenspersoon nodig – te vergelijken met een bedrijfsarts, bedrijfsmaatschappelijk werker – bij wie ze terecht kunnen met wat ze dwars zit. Een luisterend oor. Deze persoon koppelt zo nodig terug naar de hoofdcoach. Bij voorkeur pakt die hoofdcoach dan zelf de communicatie op met de betreffende speler, maar soms is een terugkoppeling ‘via de band’ ook nuttig. In ieder geval moet die functie vervuld zijn, bijvoorbeeld door een assistent-bondscoach. Wat ik zie, is dat oranje niet is georganiseerd als een healthy organisation. Erg jammer. Als je het toernooi wil winnen, moet je dáár beginnen!