Een geribbelde hoofdhuid
1 reactie
Een 30-jarige man heeft sinds vijf jaar verdikte, asymptomatische ‘ribbels’ op de centrale hoofdhuid. Sinds kort worden de ‘ribbels’ dikker en breiden zich uit naar frontaal. Zijn voorgeschiedenis vermeldt astma, hooikoorts, obstructieveslaapapneusyndroom (OSAS) en ablatie in verband met wolff-parkinson-whitesyndroom. Hij heeft tussen 2013 en 2017 anabole steroïden gebruikt.
Wij zagen op de vertex, uitlopend naar pariëtaal, frontaal en occipitaal huidkleurige, boogvormige plooien en groeven zonder hyperpigmentatie. Bij palpatie lag dit los van de onderlaag, zonder drukpijn of subcutane noduli.
Cutis verticis gyrata (CVG) is zeldzaam. De hoofdhuid vormt verdikte, zachte, huidkleurige, gebogen plooien met diepe groeven in cerebriform patroon.1 Normaliter zijn het centrale en achterste deel van de scalp aangedaan, het aantal plooien varieert van twee tot meer dan tien. Er zijn drie etiologische subtypes.2 De primaire essentiële vorm zien we vooral bij postpuberale mannen (90% vóór 30-jarige leeftijd) en is niet geassocieerd met comorbiditeit; de oorzaak is onbekend. De primaire niet-essentiële vorm (0,5% van de gevallen) is geassocieerd met neuropsychiatrische/oculaire comorbiditeit zoals epilepsie, schizofrenie, mentale retardatie, cataract en blindheid. De secundaire vorm kan op elke leeftijd optreden, zowel bij mannen als vrouwen, door een onderliggend proces dat de scalpstructuur verandert, bijvoorbeeld cerebriforme epidermale naevus, inflammatoire dermatosen, genetische syndromen, en endocriene veranderingen. Associatie met langdurig gebruik van anabole steroïden is ook beschreven.3
CVG is een benigne aandoening, echter bij cerebriforme epidermale naevus is maligne ontaarding naar melanoom mogelijk.4 De diagnose is klinisch. Aanvullend onderzoek vindt plaats op indicatie bij verdenking op een onderliggende oorzaak (huidbiopt, labonderzoek, radiologie). Hygiëne van de hoofdhuid is belangrijk om accumulatie van secreties en secundaire infectie te voorkomen. Bij cosmetische bezwaren kan excisie of huidtransplantatie overwogen worden. Ook lipofilling is beschreven.4 5
Bij onze patiënt achten we een primaire essentiële danwel secundaire vorm van CVG na gebruik van anabole steroïden het meest waarschijnlijk. Omdat er geen cosmetische bezwaren waren, kwamen we een expectatief beleid overeen.
Alternatieve diagnosen
Cutis verticis gyrata is klinisch zeer karakteristiek. Zoals we in het artikel beschrijven, zijn er soms secundaire onderliggende oorzaken aan te wijzen die de scalpstructuur veranderen, bijv ceribriforme epidermale naevus of bepaalde genetische syndromen, bijv. pachydermoperiostosis.
auteurs
dr. Jade Logger, arts-assistent dermatologie, Maastricht Universitair Medisch Centrum
Sarah Caers, dermatoloog, Amphia Ziekenhuis Breda
dr. Antoni Gostynski, dermatoloog, Maastricht Universitair Medisch Centrum
contact
jade.logger@mumc.nl
cc: redactie@medischcontact.nl
Voetnoten
1. Walia R, Bhansali A. Cutis verticis gyrata. BMJ Case Rep. 2011:bcr0120113763.
2. Larsen F, Nicholas Birchall N. Cutis verticis gyrata: three cases with different aetiologies that demonstrate the classification system. Australas J Dermatol. 2007;48(2):91-4.
3. Sommer A, Gambichler T, Altmeyer P, Kreuter A. A case of cutis verticis gyrata, induced by misuse of anabolic substances? Clin Exp Dermatol. 2006;31(1):134-6.
4. Aslan C, Tan O, Hosnuter M, Isik D. Primary cutis verticis gyrata. J Craniofac Surg. 2015;26(3):974-5.
5. Shareef S, Horowitz D, Kaliyadan F. Cutis Verticis Gyrata. In: StatPearls. Treasure Island (FL): StatPearls Publishing; 2022.
E.M.J. van Dienst
Psychiater
Meer weten?
In 2017 is er van mij een artikel geplaatst in het Tijdschrift voor Artsen voor Verstandelijk Gehandicapten. Het betreft een beknopt overzicht van het verschijnsel Cutis Verticis Gyrata.
Zie -> https://nvavg.nl/wp-content/uploads/201...4/03/2017-35-02-def-website.pdf (pg. 58 - 60)