Over mensen van vlees en bloed

Hoewel de casussen mij medisch-inhoudelijk meestal de pet te boven gaan, maak ik als coassistent op een verpleegafdeling ook heel bijzondere dingen mee. Stel je voor: je hebt al je hele leven een slechte longcapaciteit en dat blijkt uiteindelijk een ernstige interstitiële longziekte te zijn. Het beeld is progressief. Je wordt zieker en zieker, steeds afhankelijker, en hoewel je op de wachtlijst staat voor nieuwe longen, begint het einde verschrikkelijk snel te naderen. Je wordt opgenomen in het ziekenhuis, er wordt gesproken over palliatief beleid. Het gaat hard. Dan word je midden in de nacht plotseling gewekt: er is een aanbod van nieuwe longen, en deze zijn voor jou.

Voor een kleine groep patiënten in Nederland is dit de realiteit. De onderliggende aandoening die zorgt dat een patiënt in aanmerking komt voor de wachtlijst, verschilt per persoon. Sommigen hebben flink gerookt, anderen hebben pech met een familiaire, interstitiële longziekte. Maar voor allen geldt: de dood van een donor kan voor hen een nieuw leven betekenen.

Dat nieuwe leven is echter niet bepaald zorgeloos. Ten eerste is een longtransplantatie een lange en risicovolle ingreep. Na de operatie kom je als patiënt op de ic, pas later word je overgeplaatst naar een reguliere verpleegafdeling. Complicaties zijn geen uitzondering, en je slikt je leven lang immunosuppressiva, met veel bijwerkingen en kwetsbaarheden als gevolg.

Als groentje ben ik diep onder de indruk van de kennis en kunde van alle artsen en verpleegkundigen die betrokken zijn bij deze behandeling, maar het zet me ook aan het denken. Want bij het aangezicht van een patiënt op de ic die nieuwe longen heeft gekregen, die aan letterlijk twintig slangetjes ligt, nog geïntubeerd is en dus slaapt, vraag ik me opeens af: wat blijft er nog over van dat mens van vlees en bloed? Waar trekken we de grens als het gaat om technologie en innovatie? Hoeveel procent van de patiëntenzorg in een academisch ziekenhuis bestaat nog uit het horen, zien, ruiken en voelen? En wat vind ik er zelf van dat er meer machines dan patiënten in het ziekenhuis aanwezig zijn?

Dat coschap mij dingen over het leven leert, en over mensen, ligt in de lijn der verwachting. Maar dat ik in korte tijd zóveel leer over hoe de zorg in elkaar zit en hoe dat van invloed is op mijn eigen keuzes, verrast me. En als coassistent ben ik bij uitstek in de positie om een kritische noot te plaatsen en een frisse blik te werpen op het ziekenhuis, die gekke bubbel waar iedereen in het wit loopt en zijn stinkende best doet om het leven van patiënten een stukje beter te maken.