Grotere sterftekans bij preoperatieve anemie (3)

Slappendel en Dirksen zijn in hun artikel over preoperatieve anemie in de valkuilen getrapt van confounding en jumping to conclusions.

Patiënten met preoperatief een laag Hb verschillen zeer waarschijnlijk niet alleen in dat opzicht van patiënten met een normaal Hb (confounding). Een laag Hb blijkt een risico-indicator. Lang niet altijd leidt verandering van een risico-indicator echter tot verandering van het risico. Het belangrijke verschil tussen een risicofactor en een risico-indicator is de auteurs kennelijk ontgaan. Denk aan homocysteïne; ook dat is een risico-indicator, maar verandering van de homocysteïnespiegel verandert het risico niet! Dit is jumping to conclusions.

We hebben het dan nog niet over andere onbewezen aannames: hoeveel majeure klinische operaties zijn electief; zijn de wereldgegevens (WHO) over anemie te extrapoleren naar Nederlandse patiënten en hoe verhoudt de aanbeveling van de auteurs zich met de bewijzen in de 4-5-6 transfusie richtlijn?

Helmond, februari 2011

dr. A.L.M. Kerremans, internist