Ellende komt in drieën

We zijn met vier jonge dokters de grote plas over geweest, op zoek naar nieuwe kennis. Op de terugvlucht, moe van alle indrukken en een halfverwerkte jetlag, is iedereen in slaap verzonken, al dan niet chemisch. ‘Is there a doctor on board?’, klinkt het. Voorzichtig kijken we rond, maar niemand staat op. Dit moet toch een vliegtuig vol dokters zijn, die na een meerdaags congres terugkeren naar Europa? Toch maar even informeren.

Een kinderarts uit Milwaukee is onwel geworden bij het toilet en met zijn hoofd tegen een muur gevallen. Gelukkig is er geen ernstig letsel, dus kan er in het krappe gangetje achter in het vliegtuig een plekje worden gezocht om het hele verhaal eens aan te horen. Er komt een grote koffer tevoorschijn waarmee we de ic van een klein ziekenhuis kunnen bevoorraden. Behalve de bloeddrukmeter lijkt er vooralsnog niets nodig.

Een zenuwachtige stewardess vraagt of we ook even kunnen kijken naar een man die niet meer reageert. Hm, gelukkig zijn we met z’n vieren. Na wat pijnprikkels volgt een moeizaam gesprek met een slome, moeilijk verstaanbare Egyptische ingenieur. De kinderarts achterin blijft zich beroerd voelen en gaat braken. De ingenieur heeft een dalende bloeddruk met een stijgende pols.

Onderzoek van deze dikke man, die klem zit in zijn stoel, is niet mogelijk. Met als we denken aan een infuus, zakt ook de bloeddruk van de kinderarts. In de koffer zijn ruime hoeveelheden van verschillende inotropica aanwezig, maar slechts één infuuszak met een halve liter NaCl 0,9%. Defibrilleren kunnen we ook aan boord, maar dan wel zonder het zien van een ritme.

Nog een stewardess komt en neemt één van ons mee naar een oudere vrouw die onwel is geworden, twee rijen verderop. Hoe lang is het nog vliegen? We zijn bij Ierland.  De kinderarts houdt een licht verlaagde bloeddruk en knapt geleidelijk wel op met wat metoclopramide. De ingenieur blijft een lage bloeddruk houden, dus hij krijgt een infuusnaald. De oudere vrouw braakt eens flink over iedereen heen en knapt ook een beetje op.

Na nog een uurtje zo aanmodderen zonder dat er veel verandert of vitale functies worden bedreigd, gaan we eindelijk dalen. De bloeddrukken stijgen en iedereen knapt op, inclusief de vier jonge dokters.

Moe en onder het braaksel bekijken we bij het uitstappen onze medepassagiers, onder wie de vele wel goed uitgeslapen collega’s. We laten voor het KLM-personeel een kort lijstje achter met wat er zoal aanwezig zou moeten zijn in het vliegtuig. Dat hebben we gehaald uit een artikel in BMJ over aandoeningen in het vliegtuig. Medische calamiteiten zouden voorkomen bij één op de tien- tot twintigduizend passagiers; drie tegelijk tijdens één vlucht is dus wel veel van het goede.
De rest van de dag nemen we maar vrij. Chemische slaap hebben we niet meer nodig.

Daniel Faber, Annemarie Pijlman, Joris Vernooij, Jan Westerink

Zomerserie: Is er een dokter op het strand?