Leidraad voor bescherming medisch specialisten

Artsen die een patiënt zonder covid-19-verdenking zien, hoeven alleen bescherming te dragen als zij vaak en lang bij het gelaat van die patiënt komen. Dat is één van de adviezen in een leidraad van de Federatie Medisch Specialisten (FMS) over de persoonlijke bescherming van artsen die in klinische en poliklinische setting patiënten zien.

Een werkgroep van arts-microbiologen en internist-infectiologen heeft de leidraad ontwikkeld. Het stuk is bedoeld voor de situaties waar anderhalve meter afstand houden en het gebruik van spatbescherming niet of niet goed mogelijk zijn. In kleine artsen- en overlegkamers, en bij veel diagnostische en therapeutische handelingen is die afstand aanhouden onmogelijk. FMS-bestuurslid en neuroloog Selma Tromp hoopt dat de adviezen helpen bij de nieuwe opstart van reguliere zorg.

De leidraad gaat ervanuit dat overdracht van SARS-CoV-2 vooral geschiedt door personen met symptomen van covid-19, en dat daarop moet worden gescreend om te bepalen welke beschermingsmiddelen passend zijn. Patiënten met een gepland ziekenhuisbezoek moeten één tot drie dagen van te voren worden bevraagd over eventuele klachten – ook milde – en ook weer bij binnenkomst. Al opgenomen patiënten moeten dagelijks worden gescreend.

Als uit de screening blijkt dat een patiënt geen verdenking heeft van een besmetting met SARS-CoV-2, dan hoeft een arts alleen basishygiënische maatregelen te treffen. Maar dat geldt niet als er handelingen moeten plaatsvinden waarbij een arts frequent langer dan drie minuten binnen dertig centimeter van het gezicht van een patiënt komt. Dan wordt aangeraden om een chirurgisch masker van het type II of IIr te dragen, plus een bril of faceshield.

Bij verdachte en bewezen covid-19-patiënten wordt geadviseerd een chirurgisch IIR-masker, schort, handschoenen en een bril of faceshield te dragen. Daarnaast wordt aangeraden om bij procedures waarbij een infectieuze aerosol kan vrijkomen een FFP2-masker te dragen. Als screening niet mogelijk is, zoals in een spoedsituatie, moet dezelfde bescherming worden gebruikt als bij verdachte of bevestigde covid-19-patiënten, stelt de leidraad verder. Als er onvoldoende of beperkte beschermingsmiddelen beschikbaar zijn, wordt aangeraden de niet-urgente zorg af te schalen.

Iedereen de maximale bescherming met een masker aanraden als anderhalve meter afstand houden geen optie is, lijkt ‘het meest eenduidig en het minst controversieel’, aldus de werkgroep. Maar de artsen die de leidraad opstelden hebben in hun overwegingen ook meegenomen dat dit kan leiden tot schijnveiligheid, dat het oncomfortabel is voor zorgverleners en tot bijwerkingen als zuurstofgebrek kan leiden.