Vroeg ontdekken diabetes levert weinig op
Plaats een reactieScreenen op diabetes levert geen extra winst op, dus we kunnen onze energie beter richten op het voorkómen ervan. Dat is de conclusie die huisarts Erwin Klein Woolthuis trekt op basis van onderzoek naar screening. Hij publiceert erover in de Annals of Family Medicine.
Klein Woolthuis e.a. voerden een niet-gerandomiseerde, prospectieve, observationele studie uit in 10 huisartspraktijken in de regio Nijmegen. Zij hielden bij hoe het patiënten met nieuw gediagnosticeerde diabetes type 2 verging gedurende een periode van ruim 7 jaar. Ze bekeken of er verschil was in uitkomsten tussen patiënten die gediagnosticeerd werden nadat zij symptomen van diabetes ontwikkelden, en degenen die door opportunistische screening aan het licht kwamen. Dat laatste houdt in dat de huisarts niet alle patiënten oproept om een glucose te prikken, maar bij patiënten die toch al op het spreekuur komen en een verhoogd risico op diabetes hebben (door bijvoorbeeld familiegeschiedenis, overgewicht of een hart- en vaatziekte) een glucose bepaalt.
Ondanks een verhoogd risicoprofiel in de screeningsgroep, was er tijdens een gemiddelde follow-up van ruim 7 jaar geen verschil tussen beide groepen in het optreden van myocardinfarcten, CVA’s of overlijden door cardiovasculaire oorzaak. Ook als al deze ‘events’ bij elkaar werden opgeteld, was er geen verschil tussen beide groepen. Klein Woolthuis: ‘Mogelijk heeft screening en behandeling extra hart- en vaatziekten voorkomen. Maar ook na correctie voor mogelijk verstorende factoren, zoals het risicoprofiel, was er geen verschil.’
Het druist in tegen de logica, maar lijkt wel een consistente bevinding: inzetten op vroege opsporing van diabetes levert niet zoveel op als je zou hopen. In oktober vorig jaar publiceerde Rebecca Simmons vergelijkbare resultaten in The Lancet. Zij vond dat vroege ontdekking van diabetes geen effect had op de mortaliteit, tijdens een follow-upperiode van bijna 10 jaar. Uit het onderzoek van Klein Woolthuis blijkt dat hetzelfde geldt voor cardiovasculaire morbiditeit.
‘Je zou dit onderzoek het liefst bij grotere groepen uitvoeren, en mensen langer vervolgen, maar je kunt je ook afvragen of het wel zinvol is om nog meer energie te steken in het vroeg opsporen van diabetes’, zegt Klein Woolthuis dan ook. ‘Het is hét probleem van screenen: je kunt ziektes eerder vaststellen, maar voorkom je daarmee erger, of is het enige effect dat mensen langer weten dat ze een ziekte hebben? Van diabetes weten we uit grote studies, zoals de UKPDS, dat het wel zinvol is om van meet af aan goed te behandelen, dat levert op termijn minder cardiovasculaire sterfte op. Maar blijkbaar levert vroeg ontdekken en behandelen in hoog-risicogroepen geen extra winst op, in elk geval de eerste 10 jaar niet.’
Volgens Klein Woolthuis is het waarschijnlijk zinvoller om te voorkomen dat mensen diabetes ontwikkelen. ‘Het is geen onzin om bij een patiënt met een verhoogd risico op diabetes eens een glucose te prikken. Maar als je dat doet, bijvoorbeeld bij iemand met overgewicht, en het glucose is nog goed, kan de patiënt denken “Mooi zo.”. Dan heb je nog steeds niets aan het overgewicht gedaan, en blijft het risico op diabetes en daarmee op hart- en vaatziekten verhoogd. Nog afgezien van al die mensen met overgewicht die we helemaal niet zien in de praktijk en die nog roken ook.’
Sophie Broersen
Bron:
Lees ook:
- Screening diabetes type 2 geen effect
- Cardiovasculaire screening diabetespatiënten zinloos
- Preventie in de huisartsenpraktijk
- Er zijn nog geen reacties
