Virusziekten zonder script

Het zal menigeen wel eens gebeuren: het ideale vakantieboek in handen krijgen, net op het moment dat de vakantie voorbij is… In Baltimore doen zich vlak na elkaar drie alarmerende ziektegevallen voor: piekende koorts, pijnlijke spieren, overgeven met af en toe bloedend tandvlees. Een dag later gevolgd door huidproblemen, beginnend met petechie, kleine puntvormige huidbloedinkjes. Speldenknoppen die al snel groter worden. Een besmettelijke virusinfectie. Men roept de hulp in van Nate McCormick, als arts-epidemioloog in dienst van de Centers of Disease Control (CDC), speurend naar mogelijke uitbraken van ziekten en epidemieën. Hij ziet bij onderzoek het slijmvlies van de mond ‘alsof er een schot hagel in is afgevuurd’. Een virale hemorragische koorts, beseft hij. Maar welke?

Dan begint de zoektocht naar het reservoir (de gastheer of drager) en de vector (de tussen­gastheer, dieren, insecten of mensen). Wat overheerst in het team is grote zorg: waar komt dit onbekende virus vandaan? Is er misschien sprake van een aanslag met biologische wapens? Tegelijkertijd wil het team paniek onder de bevolking voorkomen.

De medische thriller is een geaccepteerd, maar inmiddels wat voorspelbaar genre. Infectie is echter een buitenbeentje. Om een aantal redenen. Allereerst raakt de auteur, Joshua Spanogle, die zelf arts is, aan uiterst relevante thema’s binnen de geneeskunde. Welke dat zijn, moet onbenoemd blijven, om zelfs het begin van de plot niet te verraden. Daarnaast is het eerste deel van de roman, behalve spannend, bijna schokkend om te lezen. Naast de zoektocht naar ‘patient zero’ maakt Spanogle haarfijn duidelijk hoe bij een dreigende pan­demie allerlei instanties, zoals de plaatselijke overheid, ziekenhuizen, CDC, federale overheden, even hard met, als tegen elkaar werken. Inclusief het bijbehorend haantjes­gedrag. De bevoegdheden van de CDC vat Nate McCormick als volgt samen: ‘We mogen overal en nergens alles en niks.’

Tot slot: de keuze voor deze McCormick als verteller pakt prima uit. Geen man met een onberispelijk verleden immers: tijdens zijn promotieonderzoek in de moleculaire biologie, fraudeerde hij met onderzoeksresultaten en werd hij van de Stanford Universiteit verwijderd. Maar nu, als arts-epidemioloog, toont hij zich bezeten van zijn vak en gedreven. Koppig én domkoppig kapt hij zich een weg naar het antwoord op het virusraadsel, wetende dat ‘dit soort ziekten zich nooit aan het script houdt’. << Frans Meulenberg

Joshua Spanogle, Infectie, The House of Books, 384 blz., 16,90 euro.