Preventie: het vuvuzela-getoeter moet worden ingedamd

Het is begin juli en het wereldkampioenschap voetballen is in volle gang. Veel getoeter met een hoog decibelgehalte, dat tot irritatie en uiteindelijk op uw televisie tot indamming van de geluidsoverlast heeft geleid. De kampioen is bijna bekend als u dit leest. Dat geldt nog (lang) niet voor die andere kampioen die wij zoeken: ook de kabinetsformatie is in volle gang, maar een kabinet is nu nog niet in zicht.

Wel ook hier veel getoeter met een zo mogelijk nog hoger geluidsniveau. Vooral van dat laatste getoeter slaap ik slecht. Wat mij zorgen baart is dat er zo weinig muziek zit in de kakafonie van geluid. De volksgezondheid bijvoorbeeld, dat was toch altijd een belangrijke prioriteit, maar waarom horen we er dan zo weinig over, behoudens dat het allemaal te duur wordt? Prioriteiten in preventie, weet u het nog?

Alinea uit een grijs verleden overgeschreven
Laat ik eens kijken, dacht ik, welk kabinet hier de mooiste symfonie zou kunnen componeren. De partijprogramma’s erop nageslagen. Maar behalve slapeloos werd ik daar ook nog eens somber van. Want ik kan geen kabinet samenstellen dat van plan is er iets van te maken. De SP heeft het over niets: ‘meer investeringen worden gedaan in preventie’.

De grote winnaars van de verkiezingen hebben het over antipreventie (PVV en VVD: terugdraaien van het rookverbod!) of (VVD) over een overheid die zich nergens mee moet bemoeien en dus toelaat dat burgers ongezond blijven leven. De oude mantra (voorlichting) komt bij alle partijen weer uit de klankkast, maar we weten toch inmiddels dat die nooit tot voldoende resultaten heeft geleid?

Ook de grote verliezer (CDA) wil burgers intensiever motiveren tot gezond gedrag, en artsen en verzekeraars moeten hun patiënten aanspreken op hun leefgedrag. De preventie van overgewicht heeft, aldus het CDA, prioriteit.

Meer kon men nauwelijks bedenken, alsof een alinea uit een grijs verleden is overgeschreven.

Het ‘hoe’ blijft achterwege
Ook de PvdA blijft steken op voorlichting én in het herhalen van zaken die wij al jaren roepen en in alle beleidsnota’s steeds weer kunnen lezen. Maar onverwacht ook: ‘Gemeenten dienen beter ondersteund te worden bij preventietaken.’ Het hoe blijft jammer genoeg achterwege.

Veel geblaas
op de voorlichtingstoeter

Wat meer innovatief zijn enkele voornemens van de CU: financiële prikkels (premiekorting) voor mensen die deelnemen aan bevolkingsonderzoek en opname van preventieprogramma’s in ‘het pakket’. En (net als Groen Links en de SP) de voedingsmiddelenindustrie aanpakken als die niet zelf de reclame voor ongezonde voeding en snoep aan banden legt. Ook D66 blaast op de voorlichtingstoeter, maar meent daarnaast dat financiële prikkels moeten worden ingevoerd om mensen tot gezond gedrag aan te sporen. Dat is tenminste nog iets. En ‘…niet bezuinigen op de schoolarts…’ Interessant, maar waarom daar nou juist niet en (dus) elders wel?

GroenLinks wijdt de meeste woorden aan preventie en wordt op onderdelen ook wat concreter. Vrijstelling van btw-heffing voor gezond eten lees ik daar. Verplichtingen opleggen aan scholen (sport, gezonde voeding), meer wet- en regelgeving en meer prijsmaatregelen.

Her en der is er over preventie dus wel een concrete snipper te vinden in sommige programma’s. Maar ik kan van al dit getoeter geen goed klinkende muziek maken. Als we nou eens beginnen met ook hier het getoeter in te dammen? En vervolgens echt serieus werk maken van preventie? Met concrete, effectieve en innovatieve maatregelen, steviger en minder vrijblijvend dan voorheen! En dan maar hopen dat de nieuwe minister van Preventie en Volksgezondheid een beetje lef en een beetje meer geld heeft!

Han Willems, beleidsadviseur KNMG

Correspondentieadres: h.willems@fed.knmg.nl: c.c.: redactie@medischcontact.nl.