Preparaten, wasmodellen en plastinaten

In het Universiteitsmuseum Groningen is tot 24 januari 2011 de tentoonstelling Binnenste
Buiten - De mens ontleed te zien. De expositie omvat bijna honderd objecten uit het anatomisch-wetenschappelijk erfgoed van de Groningse universiteit.

Ze wil een reis door de tijd zijn: van Galenus in de tweede eeuw na Christus via het anatomisch theater, oude preparaten en wasmodellen tot aan de moderne ‘plastinaten’. In Groningen vond de eerste anatomische les plaats in 1615 op de plaats waar nu het ontvangstpaviljoen van het Universiteitsmuseum staat. Geleidelijk ontstond een wereldwijd unieke collectie, bijeengebracht door onder anderen de beroemde achttiende-eeuwse verzamelaars Petrus Camper en Pieter de Riemer.

Toen halverwege de negentiende eeuw de geneeskunde zich geleidelijk opsplitste in verschillende specialismen, versnipperde ook de anatomische verzameling. De komst van de microscoop was zo goed als de nekslag voor de verzameling: de moderne, twintigste-eeuwse anatoom bestudeerde zijn preparaten voortaan met de microscoop. Ook in het onderwijs raakte de anatomische collectie in onbruik. Objecten werden verwaarloosd, raakten in verval en werden soms weggegooid. Maar sinds 2000 worden de collecties aangemerkt als ‘academisch erfgoed’: er is geld om ze op te knappen en onder te brengen in de universiteitsmusea. HM