KNMG-voorzitter: Van blind naar open vertrouwen
Plaats een reactieDe samenleving verandert en daarmee ook het functioneren van artsen in de samenleving. Vroeger was er sprake van een enorme, doch blinde vertrouwensrelatie tussen arts en patiënt. Technologische mogelijkheden maakten de patiënt afhankelijker van kennis en informatie én van de manier waarop de arts de behandeling uitvoerde. Het handelen van de arts werd toetsbaar. En dat had betekenis voor de arts-patiëntrelatie. De mondig wordende patiënt kreeg behoefte aan adequate informatie van de arts om een keuze te kunnen maken voor zijn behandeling. De arts-patiëntrelatie behoefde een andere invulling, gericht op meer samenwerking waarbij arts en patiënt elkaar zo open mogelijk informeren. Van blind naar open vertrouwen. Díe arts-patiëntrelatie heeft de KNMG al jaren voor ogen. Zo hadden we samen met de NPCF in 1989 de wereldprimeur met de eerste Modelregeling Arts-Patiënt.
Volgend jaar bestaat de Wet inzake de geneeskundige behandelingsovereenkomst (WGBO) tien jaar. De wet bepaalt dat een patiënt goede, volledige informatie van de arts krijgt en dan verantwoord kan afwegen welke behandeling hij wil. De WGBO is derhalve een codificatie van een proces dat sinds de jaren '70 aan de gang was: de emancipatie van patiënten. Het toepassen en laten 'leven' van de WGBO in die zin, bleek in de praktijk toch niet eenvoudig. Voorstelbaar gezien de verandering van tijdgeest, ook na het van kracht worden van de WGBO. Begin jaren '90 werd het bedrijfsleven zich al bewust van de noodzaak om de klant-leveranciersrelatie te verbeteren. Termen als klantvriendelijkheid, maatwerk en transparantie deden hun intrede. Een zelfde verwachtingspatroon ontstond ten opzichte van artsen. Ook de zorgwereld moest zich opmaken voor verandering.
In hoeverre kwam de WGBO daaraan tegemoet? Neem nu het basisrecht van de patiënt op informatie. Hoe ver moet een arts daarin gaan? Moet hij de patiënt onnodig ongerust maken met informatie over zeer geringe risico's van behandeling? Hoe brengt hij de boodschap in 20 minuten goed over? Daarnaast werd in de tijd dat de WGBO werd ontwikkeld, uitgegaan van 'n een-op-eenrelatie tussen arts en patiënt. In de huidige tijd van multidisciplinaire en ketenzorg heeft dat consequenties voor de manier van communiceren tussen artsen. Adequate overdracht vergt adequate dossiervoering. Maar: Wat is eigenlijk een goed dossier? Wat zijn selectiecriteria? Hoe kan een arts zo transparant mogelijk zijn, zonder aan defensieve dossiervoering te doen? En hoe kan een arts gegevens van een patiënt gebruiken en tegelijkertijd beschermen?
Deze en andere knelpunten kwamen in 2000 aan het licht toen de WGBO werd geëvalueerd. Artsen vonden het moeilijk om de algemene wetnormen toe te passen in specifieke praktijksituaties. Ook patiënten gaven aan niet precies te weten welke rechten zij hebben. Toenmalig minister van VWS, mevrouw Borst, riep het veld op om oplossingen te bedenken. De KNMG nam het voortouw en veldpartijen sloten zich aan. Een samenwerkingsverband van KNMG, Arcares, GGZ Nederland, LEVV, NPCF, NVZ en VGN ging aan de slag om de WGBO-normen te verduidelijken ten opzichte van de veranderingen en verwachtingen in onze samenleving.
Dit samenwerkingsverband presenteerde op 16 juni zijn Implementatieprogramma: een groot aantal hulpmiddelen voor de praktijk op drie deelthema's: 'informatie en toestemming', 'dossier en bewaartermijnen' en 'toegang tot patiëntgegevens'. Met daarbij een implementatieplan.1 Daarmee krijgen artsen meer houvast en duidelijkheid om praktisch en verantwoord met de WGBO om te gaan. Geen juridisch keurslijf, wel nuttige tips. Ook op het gebied van communicatie. Met oog voor voortschrijdende ICT-mogelijkheden. Ook adviseert het samenwerkingsverband om in het medisch onderwijs systematisch aandacht te besteden aan gezondheidswetten als de WGBO. Wat dat voor artsen betekent en hoe de KNMG daaraan verder invulling geeft, leest u de komende week in Medisch Contact.
Een wet alleen leidt niet tot maatwerk of patiëntvriendelijkheid en garandeert ook geen open, actieve samenwerkingsrelatie met de patiënt. Dat doet u zelf, als professional die zich bewust is van de kern van de hedendaagse gezondheidszorg. Het Implementatieprogramma kan u daarbij helpen en biedt mogelijkheden het noodzakelijke veranderingstraject in de gezondheidszorg te laten slagen. In uw belang én dat van de patiënt.
Referentie
1. Van wet naar praktijk. Implementatie van de WGBO. Deel 1: Eindrapport, Deel 2: Informatie en toestemming, Deel 3: Dossier en bewaartermijnen en Deel 4: Toegang tot patiëntengegevens, Utrecht, 2004. Zie ook:
.
Geen juridisch keurslijf, wel nuttige tips
- Er zijn nog geen reacties
