Klinische trial krijgt concurrentie
Plaats een reactieMichiel Hordijk spreidt een beperkte visie op evidence-based medicine (EBM) tentoon (MC 35/2011: 2045). Niet alleen wetenschappelijke onderbouwing, ook de ervaring van de arts en de omstandigheden en wensen van de individuele patiënt vormen pijlers van EBM. Niet voor niets stelde Cox (LEMMA, 2004) voor om de aanduiding ‘evidence-based medicine’ te vervangen door ‘evidence-informed practice’.
De suggestie dat klinische trials (en specifiek de randomised controlled trials, RCT’s) als gouden standaard worden beschouwd, is mijns inziens onjuist en achterhaald. De bezwaren vanuit ethiek en wetenschapsfilosofie – in 2007 helder samengevat in de ‘Signalering ethiek en gezondheid’ – vragen al jaren om een bredere kijk op bewijsvoering. Klinische trials lenen zich vrijwel uitsluitend voor het aantonen van de (on)werkzaamheid van medicijnen en zijn veelal onbruikbaar als het gaat om ‘softere’ therapieën (van verzorging tot fysio- en cognitieve gedragstherapie), omdat deze laatste categorie weinig ‘harde’ cijfers als uitkomst kent.
De evenwel sterke nadruk op RCT’s maakt dat meer vertrouwen wordt gesteld in het gebruik van medicatie. De gevolgen daarvan zijn duidelijk zichtbaar in de besluiten over het zorgpakket. Koren op de molen van de farmaceutische industrie, maar niet per definitie een kwaliteitsverbetering van de zorg in het algemeen. Al met al lijken dezelfde vergissingen te worden begaan als bij de ontwikkeling van SSRI’s. De parlementaire enquêtes uit die tijd (bijvoorbeeld die van het House of Commons Health Committee, 2005) laten geen spaander heel van het vaak onbegrensde vertrouwen in ‘wetenschappelijke’ trials.
De enige juiste gevolgtrekking is een veel voorzichtiger en kritischer houding tegenover de klinische trial (en haar goedkopere alternatieven) en een bredere blik op evidence-based medicine, waarmee enige afstand wordt genomen van het entiteitsmodel ten faveure van de holistische visie. Eenvoudigweg omdat geneeskunde meer omvat dan statistiek en omdat iedere patiënt uitzonderlijk is.
Groningen, september 2011
Jan Willem Plaisier, geneeskundestudent
- Meer nieuws
- Er zijn nog geen reacties
