Een poortwachter: dus een arts

(voorzitterscolumn)

De politiek is zoekende en van het eindresultaat is veel afhankelijk. Ook voor de positie van de zieke medemens in onze samenleving is dat het geval. Binnen de politiek verschuift het draagvlak voor extra ondersteuning bij ziekte. De huidige regelingen geven zieken en mensen met een handicap extra ondersteuning. Zowel in de vorm van een betere inkomensondersteuning als van noodzakelijke hulpmiddelen. Als zieke of gehandicapte mis je al genoeg.

We mogen van door ziekte beperkte mensen verwachten dat zij naar vermogen zelf handelen en deelnemen. Verschil maken tussen ziek en niet ziek, tussen niet kunnen en niet willen, is een voorwaarde. Erkenning als zieke of gehandicapte is daarvoor noodzakelijk. Dit vereist een deskundige beoordeling. Het is nu eenmaal geen eenduidig onderscheid. Zeker bij moeilijk objectiveerbare aandoeningen is het maken van zo’n onderscheid niet eenvoudig. De neiging in de maatschappij deze beoordeling neer te leggen bij niet-medici past niet bij de moeilijkheidsgraad van de beoordeling. Natuurlijk is het vaststellen van sommige aandoeningen en beperkingen eenvoudig.

Maar in veel situaties is de beoordeling niet eenvoudig en is deze inzet ontoereikend. Juist bij moeilijk objectiveerbare aandoeningen is de beoordeling ingewikkeld en moeten vele parameters bij de beoordeling betrokken worden. De patiënt is vaak erg overtuigd van eigen onvermogen, of zoekt erkenning als zieke. Gedragsmatige aspecten kunnen een sterke rol spelen, terwijl herkenbare medische afwijkingen vaak onvoldoende traceerbaar zijn. De afweging of deze patiënt als ziek of als niet ziek moet worden beschouwd, is essentieel. Deze afweging moet worden gemaakt op basis van biopsychosociale overwegingen, en moet dan in handen liggen van een medicus.

Juist een medicus kan de poortwachtersrol
eerlijk en doelmatig vervullen

Dit inzicht is van belang voor de politiek, omdat daardoor de toegang tot de regelingen optimaal wordt bewaakt. Niet-medici zullen vaker de werkelijke beoordeling op aanwezigheid van ziekte overslaan, en de problemen die een patiënt aangeeft automatisch erkennen. Dit werkt in de regel kostenverhogend.

Daar waar mogelijk kan de beoordeling gebeuren door niet-medici, maar de beslissing of dit inderdaad kan, is voorbehouden aan artsen. Zij kunnen het juiste onderscheid maken en daardoor hun rol voor de maatschappij volwaardig invulling geven. Door inzet van een arts wordt per individu de juiste steun gegeven en wordt macro-economisch een goed middelenbeheer mogelijk gemaakt. Goed voor zowel de individuele patiënt als voor de maatschappij. Dit geldt voor de arbeidsongeschiktheidsregelingen, voor de voorzieningen in het kader van WMO en AWBZ, en voor de re-integratieadvisering binnen het kader van de WWB.

Het blijft een groot goed dat wij solidair zijn met de zieke en gehandicapte medemens. Juist dan is een goede toedeling van middelen van groot belang, om er zorg voor te dragen dat de politiek het huidige systeem in stand houdt. Uiteindelijk werken wij voor de individuele patiënt én voor de maatschappij. In beider belang is inzet van medische deskundigheid een absolute voorwaarde. Juist een medicus kan de poortwachtersrol eerlijk, doelmatig en met het juiste respect voor de zieke vervullen.

Han Hullen, voorzitter NVVG

Correspondentieadres: redactie@medischcontact.nl