Clomifeen beter dan metformine

Vrouwen met het polycysteusovariumsyndroom (PCOS) raken eerder zwanger na behandeling met clomi­feencitraat (Clomid) dan met metformine.

Volgens gangbare theorieën verstoort een hoog insulinegehalte bij veel vrouwen met PCOS de ovulatie. Behandeling met metformine, dat via de bloedsuikerwaarde het insulinegehalte reguleert, zou de kans op zwangerschap vergroten.

Een meta-analyse van 13 studies uit 2003 toonde inderdaad aan dat metformine het aantal ovulaties verviervoudigt ten opzichte van de standaardtherapie met clomifeencitraat.

Vanaf het begin waren er ook twijfels over de werkzaamheid van metformine. Uit de meta-analyse bleek bijvoorbeeld dat het grotere aantal ovulaties na metforminegebruik niet resulteerde in meer zwangerschappen. In een Nederlandse studie onder leiding van Etelka Moll (AMC Amsterdam) werd vorig jaar geen verbeterde ovulatie of vergrote kans op zwangerschap gevonden na therapie met metformine. De Nederlandse Vereniging voor Obstetrie en Gynaecologie adviseert metformine alleen bij vrouwen met overgewicht of een abnormaal verhoogde insulinesecretie.

In The New England Journal of Medicine van 8 februari bevestigen Amerikaanse onderzoekers de vermoedens. Een groot gerandomiseerd multicenteronderzoek bij 626 onvruchtbare vrouwen laat geen voordelen zien van metformine. Van deze vrouwen kreeg telkens een derde een half jaar lang clomifeen plus een placebo, metformine plus een placebo of clomifeen plus metformine.

In de clomifeengroep bracht 22,5 procent van de vrouwen een kind ter wereld. In de metforminegroep was dat 7,2 procent en in de combinatiegroep 26,8 procent. Op grond van deze bevindingen, concluderen de auteurs dat clomifeen superieur is aan metformine. Clomifeen heeft overigens als nadeel dat het meer meerlingzwangerschappen oplevert. In deze studie raakten vier vrouwen uit de clomifeengroep zwanger van een tweeling en één van een drieling, hetgeen neerkomt op 6 procent van alle zwangerschappen. << RC

NEJM 2007; 356: 551-66, 622-4