KNMG-voorzitter: In opleiding bij de patiënt

In een collegezaal in het Leids Universitair Medisch Centrum staat op de muur een uitspraak van de Amerikaanse fysioloog en Nobelprijswinnaar William Murphy (1892-1987): ‘The patient is the centre of the medical universe around which all our work revolves and towards which all our efforts tend’. En zo is het.

Alhoewel de KNMG een federatie van artsen is, is het toch ook een vereniging voor patiënten. Gedurende het geneeskundig deel van mijn loopbaan is de patiënt steeds uitgangspunt voor mijn handelen geweest vanuit de overtuiging dat het belang van de patiënt verder reikt dan het individuele belang en dat belangenbehartiging niet kan en mag conflicteren met patiëntenbelangen. Daarin gaat het wat mij betreft niet slechts om zorg voor de zieke, maar ook om zorg voor gezondheidsbevordering en het voorkómen van ziekten. Het zijn van arts impliceert ook een maatschappelijke verantwoordelijkheid.

De patiënt moet wat mij betreft ook centraal staan bij de veranderingen die de zorg te wachten staan. In de 24 columns die ik tijdens mijn voorzitterschap van de KNMG voor Medisch Contact schreef, heb ik bij herhaling opgemerkt dat de gezondheidszorg er in Nederland goed voor staat. Jaar in jaar uit staat Nederland bovenaan in de European Health Consumer Index. Volgens het Amerikaanse Commonwealthfund heeft Nederland het beste curatieve zorgstelsel.

Niettemin is verandering nodig om aan de top te blijven. De zorgvraag neemt toe én verandert. De middelen en handen in de zorg zullen niet parallel daaraan kunnen toenemen. Meer zal dus met minder moeten, en ook anders. Dit vereist onder meer extra aandacht voor zorguitkomsten en minder productiegerichte prikkels. Daartoe is niet alleen aanpassing van de organisatie en financiering van de zorg noodzakelijk, maar ook aanpassing van de opleidingen en taakverdeling in de zorg. Een betere balans tussen generalistische en (sub)specialistische zorg, zorgverlening in de eerste lijn zolang als mogelijk en taakherschikking waar zinvol en verantwoord. In de enkele weken geleden gepresenteerde ‘Agenda voor de zorg’ worden deze ontwikkelingen in negen thema’s verder uitgewerkt.

De forse stappen die de afgelopen jaren zijn gezet in verbetering van de opleidingen sluiten hier goed op aan. Dat geldt ook voor het recente voorstel voor nieuwe beroepsprofielen van de vereniging voor Verpleegkundigen & Verzorgenden Nederland. In al deze ontwikkelingen is de zorgvraag leidend. En dat moet ook, indachtig de uitspraak van Murphy. Ik waardeer het dan ook bijzonder dat ik mijn voorzitterschap op 19 december kan afsluiten met een symposium ‘In opleiding bij de patiënt’. Het
is immers de patiënt ‘towards which all our efforts tend’. Tot in lengte van jaren.

Arie C. Nieuwenhuijzen Kruseman, voorzitter KNMG

PS: Dit is de laatste column die ik als voorzitter van de KNMG-federatie schrijf. Eind december draag ik het voorzitterschap over aan Rutger Jan van der Gaag. Het is een oude wijsheid dat de nieuwe voorzitter het beter doet dan zijn voorganger. Ik wens u én hem dat ook toe.

Ter gelegenheid van het afscheid van Arie Kruseman organiseert de KNMG het symposium ‘In opleiding bij de patiënt’. Aanmelden kan via www. knmg.nl/zorgvraaggericht-opleiden.