Beelden aan Zee - voorzitterscolumn OMS

Janko de Jonge, Vicevoorzitter Orde van Medisch Specialisten

Deze zomer strijkt de NOS sportzomer neer in het museum Beelden aan Zee. Een mooi decor om mensen uit politiek en bestuurlijk Nederland het woord te geven. Treffend gekozen! De locatie vertolkt hoezeer het publieke debat niet meer wordt gevoerd op inhoud, maar met beelden. Beelden over de economie en – zoals we maar al te vaak merken – ook beelden over de gezondheidszorg en de medisch specialist.

Zo kan het gebeuren dat een discussieprogramma nauwelijks gaat over de feitelijke problematiek, maar vooral wordt gebruikt om het onderwerp te framen naar eigen politieke overtuiging.

Zo kan het gebeuren dat de aios zich plotseling geconfronteerd ziet met een eigen bijdrage voor de opleiding – van 13.400 euro – als onderdeel van de operatie ‘Waar valt nog geld te halen’. Geen discussie over inzet en duur, over werkdruk, verwachtingen, relaties met andere opleidingen en beroepen, of een vergelijking met de situatie in het buitenland.

Zo kan het gebeuren dat door sommige politieke partijen bij gereguleerde marktwerking in de zorg het beeld wordt opgeroepen van dokters en organisaties die uit zijn op maximaliseren van de winst! Gemakshalve wordt daarbij voorbijgegaan aan het convenant tussen ziekenhuizen en medisch specialisten, dat ook door de politiek is getekend. Geen aandacht voor de kansen, kwaliteitsdoelstellingen, innovatiekracht, logistieke verbeteringen, het reguleren van de zorgvraag, de verticale integratie tussen tweede en eerste lijn om maar een paar dingen te noemen.

Zo kan het gebeuren dat het beeld wordt opgeroepen dat het zorgstelsel aan de rand van de afgrond staat, terwijl na de start van volledige prestatiebekostiging in 2008 er, door diezelfde politiek, eindeloos is getwijfeld over de uitbreiding van de vrij onhandelbare ruimte. Juist nu er beweging komt en er tussen zorgverzekeraars en zorgaanbieders kwantitatieve en kwalitatieve afspraken worden gemaakt, denken sommige politieke partijen alweer aan wijzigen van het systeem.

Zo kan het gebeuren dat (opnieuw) het beeld wordt gecreëerd dat de medisch specialist in Nederland meer verdient dan de collega’s in Europa. Was er niet een rapport uit 2010 van het CBS waarin dit werd genuanceerd? Dankzij het Lenteakkoord komt er een onderzoekscommissie om dit nu eens goed uit te zoeken. Beelden en commissies, de alfa en omega van veel politici.

Zo kan het gebeuren dat het beeld wordt geschetst van een matige gezondheidszorg of het beeld dat er in de ziekenhuizen veel onnodige zorg door medisch specialisten wordt geleverd. Uit internationale vergelijkingen blijkt dat Nederland ver onder het Europese gemiddelde scoort als wordt gekeken naar het aantal ingrepen per hoofd van de bevolking. Daarnaast laten internationale vergelijkingen jaarlijks zien dat de Nederlandse gezondheidszorg van zeer hoge kwaliteit is.

Mij komt een beeld voor ogen waarbij politici met elkaar en met de kiezer het debat aangaan over welke keuzes er moeten worden gemaakt om de kwalitatief goede zorg in Nederland te behouden en uit te bouwen. Op basis van feitelijke gegevens. En zonder voortdurend de regels van het spel te veranderen.