The age of destroying

The age of destroying, Pauline Peyrade (vertaling: Kiki Coumans), Uitgeverij Vleugels, 120 blz., 28,75 euro.

bestellen

Pauline Peyrade won dit jaar de Prix Goncourt voor haar debuutroman The age of destroying – de Neder­landse vertaling van dit Franse boek draagt een Engelse titel.

Het boek bestaat uit twee monologen van Elsa, respectievelijk op jonge en volwassen leeftijd. Haar jonge jaren brengt ze door met haar moeder en de lezer bekruipt vrij snel een onbehaaglijk gevoel. Over de moeder: ‘De klank van haar stem doet het bloed in mijn aderen stollen.’ Waarom? Dat blijkt in de avond en nachtelijke uren als de moeder met snerpende stem krijsend aan Elsa’s stapelbed staat en woest met haar klauwen graait naar haar bange dochter om haar te misbruiken, terwijl Elsa schippert tussen een ‘verlangen naar gehoorzamen en onzinnige weerstand’.

Bij een weekendbezoek aan oma merkt Elsa hoe bedeesd en onderdanig haar moeder acteert. Dan beseft ze dat de moeder, op haar beurt, mishandeld is door het even liefdevolle als tirannieke grootje. Met terugwerkende kracht krijgt dan de eerdere, fysieke toenadering van Elsa tot vriendinnetje Issa die blijft logeren een andere lading. Dat was niet alleen een uiting van de hunkering naar liefde; voor haar hardhandige avances verandert Elsa van slachtoffer in dader. Elsa kent nu eenmaal geen andere manier dan liefde ruw af te dwingen. Zo loopt het spoor van verwoesting door van generatie naar generatie. Huiselijk geweld en bijbehorende trauma’s lijken erfelijk. De brave dorpsdokter, jaren later geroepen aan oma’s sterfbed, heeft van dit alles geen notie.

Iedereen koestert de schijnheiligheid van gezinsgeluk, waar die broos is als een eierschaal. De gruwelijke details van het geweld blijven buiten beeld; de beklemmende roman overtuigt vooral door de beeldende taal zoals Elsa’s ‘razernij die overstroomt als een riool’, als volwassene levend in een appartement vol vuilniszakken met ‘wijd­open monden’. De angst in alle vrouwen­levens is bijna palpabel.