Hans Keilson - Telkens een nieuw leven

Hans Keilson - Telkens een nieuw leven, Jos Versteegen, Uitgeverij Nieuw Amsterdam, 544 blz., 39,99 euro.

bestellen

In 2010 verraste het tv-programma De Wereld Draait Door met een interview met de toen 101-jarige psychiater/schrijver Hans Keilson; de man die een invloedrijk proefschrift schreef over trauma bij kinderen die door onderduik 1940-1945 hadden overleefd.

Daarin toonde hij aan dat de tijd na afloop van de onderduik misschien nog wel belangrijker was voor het al dan niet ontstaan van trauma of de ernst ervan dan de onderduik zelf. Het tv-interview was reden voor NIOD-onderzoeker Ismee Tames een kritisch stuk in Trouw te schrijven over ‘de oorlog als entertainment’: een nieuwe fase in de oorlogsherinnering na het ‘vergeten’ van de jaren vijftig en de slachtofferaandacht vanaf de jaren zeventig. Volgens haar voelde Keilson zich zichtbaar ongemakkelijk met de lach van presentator Van Nieuwkerk en diens vraag of ‘dit’ gerechtigheid was. ‘Dit’ was de hernieuwde aandacht voor zijn prozawerk na een juichende recensie van twee van zijn boeken in The New York Times. De dichter Jos Versteegen, vertaler van Keilsons poëzie, schreef zijn biografie: Hans Keilson - Telkens een nieuw leven. Hij zal het niet met Tames eens zijn geweest. Volgens hem genoot de niet van ijdelheid gespeende Keilson van de aandacht, al was het woord ‘gerechtigheid’ misplaatst. Dat moest worden gereserveerd voor grotere zaken zoals de Jodenhaat die tot de dood van, onder velen meer, zijn ouders had geleid. Versteegen schreef een prachtig boek over Keilson en diens zeer bewogen leven, met als leidend thema: het leven gaat door, de titel van zijn eerste boek. Maak er wat van, ondanks al de onverwerkte en ook niet te verwerken pijn die het leven in petto heeft.