Boeken en films & zo
Henk Maassen
Henk Maassen
2 minuten leestijd
film

Gedoemde doe-het-zelvers

Plaats een reactie

Les yeux sans visage (of: Eyes without a face) is op dvd beschikbaar

De archetypische dokters die zelf aan het prutsen gaan en daarmee hun eigen ondergang bezegelen zijn natuurlijk de heren Jekyll en Frankenstein.

De eerste mixt een drankje dat hem na inname verandert in zijn eigen duistere, kwaadaardige zelfkant: mr Hyde. De tweede ontwikkelt een methode om met delen van lijken een levend personage te scheppen. Beiden creëren een tragisch monster. Talloze verfilmingen van de romans van R. L. Stevenson en Mary Shelley zijn er de laatste honderd jaar verschenen – sommige serieus, andere vooral bedoeld als pastiches. En hun erfenis werkt door in andere films. Zoals in Les yeux sans visage (1960) van George Franju. Daarin ontvoert de befaamde chirurg Génessier jonge meisjes, die hij ontdoet van hun gezichten om die bij zijn dochter aan te brengen, uit schuldgevoel omdat zij verminkt raakte door een auto-ongeluk waarvoor hij verantwoordelijk was. In zijn woning heeft hij daarvoor een laboratorium ingericht. Maar hij is een gedoemde doe-het-zelver: een enkele gezichtstransplantatie voldoet niet, omdat Génessier de techniek niet onder de knie krijgt. Het weefsel blijft domweg niet ‘plakken’. In wezen ver­­wordt hij daardoor tot een lugubere ‘bodysnatcher’, zoals ook Frankenstein dat is, alleen de laatste heeft ‘slechts’ lijken nodig. Génessier is vreselijker: hij jaagt op levend ‘materiaal’. Uiteindelijk komt zijn hoogmoed voor de val. Dat klinkt allemaal als horror, maar in wezen is dit een fraaie, stijlvolle film, die alleen maar slachtoffers kent.

La piel que habito is te zien via Pathé Thuis. Van Frankenstein en Dr Jekyll and mr Hyde bestaan talrijke verfilmde versies.

Een variatie op dit thema kwam jaren later van de beroemde Spanjaard Pedro Almodóvar. Ook in diens La piel que habito (2011) heeft een megalomane plastisch chirurg een laboratorium ingericht, waar hij via transgenese een nieuw soort huid heeft gefabriceerd. Deze Robert Ledgard noemt de huid Gal, naar zijn overleden echtgenote die ernstige verminkingen en brandwonden opliep bij – alweer – een auto-­ongeluk. Ook hier zindert de oerversie van Frankenstein mee, want met die huid probeert hij Gal weer tot leven te brengen. Maar zijn onvrijwillige, menselijke proefkonijn keert zich tegen hem, in een typisch Almodóvar-verhaal waarin onvermoede bloedbanden een belangrijke rol spelen. Ook deze dokter zal zijn megalomanie met de dood bekopen. En in beide films zijn de chirurgen zelf een soort mr Hyde geworden: monstrueuze versies van eertijds eerbiedwaardige artsen. Belangrijke les: niet zelf gaan prutsen in een lab. 

film Media en cultuur
  • Henk Maassen

    Henk Maassen is sinds 1999 journalist bij Medisch Contact, met speciale belangstelling voor psychiatrie en neurowetenschappen, sociale geneeskunde en economie van de gezondheidszorg. Hij stelt wekelijks de Media & Cultuur-pagina’s samen.  

Op dit artikel reageren inloggen
Reacties
  • Er zijn nog geen reacties
 

Cookies op Medisch Contact

Medisch Contact vraagt u om cookies te accepteren voor optimale werking van de site, kwaliteitsverbetering door geanonimiseerde analyse van het gebruik van de site en het tonen van relevante advertenties, video’s en andere multimediale inhoud. Meer informatie vindt u in onze privacy- en cookieverklaring.