Anatomy of a Fall

Anatomy of a Fall, nu in de bioscoop. De trailer vindt u onderaan dit artikel.

Schrijfster Sandra wordt geïnterviewd door een journaliste wanneer haar man, Samuel, die boven in hun Franse chalet aan het klussen is, ineens harde muziek opzet. Zo saboteert hij bewust dat vraaggesprek. Even later gaat hun zoontje Daniel wandelen met zijn hond Snoop: bij terugkeer vindt hij het lichaam van zijn vader levenloos in de sneeuw. Iets aan de manier waarop hij van de tweede verdieping is gevallen, klopt niet volgens de politie. Gevolg: zijn moeder wordt beschuldigd van moord.

In Anatomy of a Fall van Justine Triet leren we na deze beginscène gaandeweg wat er mogelijk is voorgevallen. Met nadruk op: mogelijk. Sandra en Samuel zijn schrijvers, de eerste een stuk succesvoller dan de tweede, hetgeen wrijving geeft in hun relatie. Samuel kampt bovendien met een schuldgevoel: een door hem veroorzaakt verkeersongeval heeft er zes jaar geleden toe geleid dat de destijds 4-jarige Daniel een ernstige visuele beperking opliep.

In de rechtszaak die dan volgt, roept bijna elk bewijsstuk plausibele, zij het tegengestelde interpretaties op over wat er is voorgevallen. Centrale vraag: was het moord (zegt de aanklager) of zelfmoord (zegt de verdediging)? De goedgebekte maar meedogenloze aanklager gebruikt zelfs passages uit Sandra’s autobiografische romans als bewijsmateriaal. Ook het autobiografische project waar Samuel kennelijk aan werkte blijkt van groot belang, waaronder de opname van een zinderende ruzie tussen hem en Sandra, gemaakt een dag voor zijn dood.

Deze briljant geënsceneerde en gemonteerde film laat zien hoe moeilijk het is voor een jurist of een dokter om in dit soort situaties de waarheid te achterhalen en daar een oordeel over te vellen. Getuige bijvoorbeeld het dispuut tijdens het proces tussen de echtgenote en de psychiater bij wie haar man in behandeling was. Hij acht zelfmoord onwaarschijnlijk, zij schetst een heel ander beeld, en meent dat de psychiater geen zicht had op iets wat nog het best te omschrijven is als een chaotische situatie waarin iedereen de weg kwijt was. Anders gezegd: we kijken naar een onontwarbare mix van feiten en fictie – nog weer anders gezegd: naar voer voor een epistemologische discussie over de verhouding tussen medische, forensische en juridische feiten. En intussen moet Daniel voor zichzelf beslissen wat hij moet geloven: is zijn moeder een moordenaar of pleegde zijn vader zelfmoord? Hij besluit een gewaagd experiment te doen, want: ‘Als we overal hebben gezocht en dan nog steeds niet snappen hoe iets is gebeurd, moeten we nagaan waarom we het niet snappen.’ Een van de films van het jaar.