Als er iets fout gaat

Vorige maand was ik in één week tijd tweemaal bij de VvAA op bezoek. Nee, niet voor mijn verzekeringen – dat zit wel goed. Ik nam er deel aan het Zorgdebat ‘Artsen mét grenzen’ over agressie tegen en intimidatie van dokters. En enkele dagen later aan ons gezamenlijk seminar voor artsen in opleiding tot medisch specialist, met onder meer discussie over de vraag ‘mag een arts fouten maken?’

Twee onderwerpen die meer met elkaar te maken hebben dan je misschien op het eerste oog denkt. Beide betekenen ook een gevoel van onveiligheid en onzekerheid dat hieruit voortkomt.
Er gaat iets fout en dat moet je hanteren. Je moet ermee – leren – omgaan. Want je moet door.

In het Zorgdebat bracht ik vanuit de artsen-werknemersorganisatie LAD naar voren hoe belangrijk het is dat ook werkgevers aandacht hebben voor onderwerpen als agressie en intimidatie en dat wij instellingen op hun verantwoordelijkheden moeten wijzen. Vanuit ook persoonlijke ervaringen was het voor mij mogelijk om in het debat heel dicht bij de praktijk te blijven. De ervaring van de werkvloer in directe verbinding met theoretische kaders.  

Later die week een debat met aiossen over het maken van medische fouten. Ook hier kan de LAD haar leden goed ondersteunen als er iets misgaat. Als voorzitter, maar zeker ook als opleider, kon ik nog eens duidelijk laten horen dat een aios fundamenteel recht heeft op ondersteuning in de dikwijls hele moeilijke periode na ‘een misser’.

Openheid van zaken is daarbij uiterst belangrijk. Heb je als aios een fout gemaakt, ga erover in gesprek met je supervisor; ook voor steun kun je bij hem terecht. Ik houd wat betreft de eindverantwoordelijkheid de vuistregel aan dat als je tevoren overlegd hebt met je opleider over hoe iets aan te pakken, je gezamenlijk verantwoordelijkheid draagt voor de gemaakte fout. Heb je als aios alleen gehandeld, dan ben jij verantwoordelijk, maar de opleider heeft dan nog altijd een verantwoordelijkheid naar jou als aios. Geen gemakkelijke discussie, zeker waar in de opleidingsvernieuwing ‘bekwaamheden autoriseren’ en ‘zelfstandig werken’ nadrukkelijker naar voren komen.

De LAD is dus niet alleen ‘op de achtergrond’ dagelijks aan het werk met het optimaliseren van arbeidsomstandigheden. Ook ‘op de voorgrond’, zoals in de debatten bij onze partner VvAA, vertegenwoordigen we regelmatig onze achterban over onderwerpen die u – letterlijk en figuurlijk – zeer kunnen raken in het werk. Onderwerpen waar u vrijwel zeker niet dagelijks bij stilstaat; misschien bent u ook niet direct bekend met de steun die wij kunnen bieden. Ook hier is voor mij gezamenlijke verantwoordelijkheid het sleutelwoord.

Zouden zulke delicate zaken overigens niet beter aan bod moeten komen in onze beroepsopleiding? Er komt gelukkig al wel steeds meer aandacht voor; voor preventie van en omgaan met agressie en fouten, de verwerking na agressie en fouten – en liefst ook voor herstel van vertrouwen. Want je moet door!

Een aios heeft recht op steun in de moeilijke tijd na een ‘misser’

Gert van Enk, voorzitter LAD