Zorgconcentratie en vervolgopleidingen

Zorgconcentratie is een woord dat met Google veel hits oplevert. De afgelopen periode is daar in de media veel over geschreven. Maar wat zijn nu precies de consequenties van de zorgconcentratie voor de zorg van de patiënt maar ook voor de opleiding van aiossen? Dat laatste is onderwerp van bespreking in het College Geneeskundige Specialismen (CGS).¹

Ander manier van opleiden

Het is een onomkeerbaar proces; ziekenhuizen concentreren bepaalde vormen van zorg, sluiten afdelingen en stoten zorgtaken af. Ziekenhuizen gaan een verschillend zorgaanbod leveren. Dat maakt het steeds moeilijker voor een opleidingsziekenhuis om alle onderdelen van de opleiding aan te bieden. Maar vergt dat een andere manier van opleiden zoals dr. P.J. Dörr stelt in Medisch Contact van 25 november (MC 47/2011: 2925)? Ook in de huidige setting van de opleiding worden aios op verschillende plekken opgeleid. Het komt nog nauwelijks voor dat een aios zijn hele opleiding in hetzelfde ziekenhuis volgt bij dezelfde opleider. Samenwerking tussen de opleiders in de verschillende centra is ook nu noodzakelijk.

Consequenties

Toch zal de zorgconcentratie naar verwachting grote consequenties hebben voor de huidige wijze van opleiden. Door de zorgconcentratie zullen de aios in nog meer ziekenhuizen dan nu het geval is vaardigheden moeten opdoen. Versnippering van de opleiding ligt op de loer, waardoor het zicht op de totale ontwikkeling van de aios door de opleiders moeilijker zal worden. Opleiders kunnen het zicht verliezen op de ontwikkeling van de medisch technische vaardigheden, maar ook op de groei van algemene competenties. Het nu ingeburgerde gebruik van werkplaatsbeoordelingen die in het portfolio samenkomen met gedocumenteerde ervaringen en het gebruik van stapsgewijze formele bekwaamverklaring, zal in belang toenemen. Bovendien zal afstemming en gezamenlijk optrekken van de bij de opleiding van de aios betrokken opleiders en opleidingsinstituten van groot belang worden. Daarnaast zullen bepaalde ingrepen in ziekenhuizen plaats gaan vinden die op dit moment geen opleidingsbevoegdheid hebben, terwijl deze ingrepen wel door aiossen zullen moeten worden geleerd. Een voorbeeld daarvan is de liesbreukstraat.

Basale zorg die op diverse plaatsen in het land niet meer in de huidige opleidingsziekenhuizen zal worden aangeboden.

Oplossing

Een oplossing kan zijn om het aantal opleidingsziekenhuizen uit te breiden en deze ziekenhuizen separaat voor bepaalde onderdelen van de opleiding te erkennen. Vraag is of dit recht doet aan de ontwikkelingen en bijdraagt aan de kwaliteit van de opleidingen. Belangrijk is dat de kwaliteit van de opleidingen, waarin het laatste decennium veel ontwikkeling heeft plaats gevonden, leidend blijft. Opleiden mag niet staan voor het aanleren van kunstjes, maar moet staan voor het aanleren van geneeskunst.

De kwaliteit
van de opleidingen moet leidend blijven

Erkenningensystematiek

Vanuit het CGS wordt gekeken naar aanpassing van de huidige erkenningensystematiek onder andere in het licht van de ontwikkelingen op het gebied van de zorgconcentratie. Het behoud van de kwaliteit van de opleiding moet daarbij centraal staan. Daarvoor is het belangrijk dat binnen alle settings waarin opleiding plaatsvindt een goed opleidingsklimaat heerst. De begeleiding van aiossen moet optimaal zijn, inclusief expliciete aandacht voor de algemene competenties, toetsing, feedback en stapsgewijze bekwaamverklaring. De afstemming en samenwerking tussen de verschillende opleiders en ziekenhuizen is van essentieel belang. In de toekomst zal de kwaliteit van de samenwerkingsverbanden centraal moeten komen te staan.

Heeft u ideeën over dit thema? Mail uw visie naar cgs@fed.knmg.nl.

Voetnoot

1. Het CGS is het orgaan van de KNMG dat verantwoordelijk is voor het vastleggen van de curricula van de specialistische opleidingen en het stellen van randvoorwaarden waaronder de opleiding door opleiders en opleidingsinrichtingen kunnen worden verzorgd.