RIVM wijzigt advies t.a.v. het gebruik van ademhalingsbeschermingsmaskers voor zorgverleners maar onderbouwt dit onvoldoende
4 reactiesRecent heeft het RIVM het advies1 gewijzigd over het gebruik van persoonlijke beschermingsmiddelen door zorgverleners bij patiënten met COVID-19. Daarin wordt gesteld dat chirurgische mondmaskers voldoende bescherming bieden.
Er ontbreekt echter bewijs dat dit even goed beschermd als een FFP-2/FFP-1-masker. Het advies is gebaseerd op indirect bewijs (van influenza, MERS en SARS) gecombineerd met ‘expert opinion’. Of de conclusies daarvan geëxtrapoleerd kunnen worden naar Sars-CoV-2 is discutabel. Er zijn namelijk geen onderzoeken die deze interventie ‘head-to-head’ onderzoeken bij SARS-CoV-2. Een studie in Wuhan(PMID:32142885) toonde aan dat N95 maskers (vergelijkbaar met FFP-2) effectief zijn in het voorkomen van SARS-CoV-2 onder zorgverleners (0/278 besmettingen in de groep die N95 maskers droeg versus 10/213 zonder gebruik van maskers). Of een chirurgisch mondmasker voldoende bescherming had geboden kan niet worden afgeleid uit deze studie. Om een keuze te maken voor een veilig masker is kennis over de transmissieroute nodig. Waarschijnlijk is dit vooral druppelcontact bij SARS-CoV-2 (dan zijn chirurgische mondmaskers voldoende), maar er vindt waarschijnlijk ook transmissie plaats via aerosolen(micro-druppels), waartegen een chirurgisch mondmasker geen bescherming biedt. Forse aerosolvorming ontstaat bij bepaalde procedures (o.a. intubatie, non-invasieve-beademing), maar aerosolen ontstaan ook bij hoesten, niezen en zelfs praten(PMID:19626609). Het RIVM adviseert reeds FFP-2 maskers bij risicovolle procedures maar noemt hierbij niet dat zuurstoftherapie van ≥6 liter (bijvoorbeeld via een neusbril) ook als “high-flow” beschouwd moet worden(PMID: 32105633) met risico op aerosolvorming. Dit betekent dat op een verpleegafdeling met COVID-19 patiënten, waar de meeste patiënten zuurstoftherapie krijgen, een chirurgisch mondmasker mogelijk niet voldoende beschermd. Een meta-analyse toonde overigens wel bewijs dat FFP-maskers niet veiliger zijn dan gewone chirurgische maskers bij influenza(PMID: 32167245). Het is echter onduidelijk of dit ook geldt voor SARS-CoV-2. Het RIVM kiest in dit advies niet meer voor de maximale veiligheid van zorgverleners. In tijden van schaarste breekt nood natuurlijk wet, maar het ontbreken van bewijs rechtvaardigt nog niet de claim dat chirurgische mondmaskers “voldoende” bescherming bieden.
Dr. B.J. (Jelle) Visser*, internist in opleiding OLVG Oost, Amsterdam,
Dit artikel schrijf ik op persoonlijke titel. Het OLVG volgt de RIVM richtlijn.
e-mail: b.j.visser@amsterdamumc.nl
1Advies aan OMT betreffende Ademhalingsbeschermingsmaskers voor COVID-19. Datum 18-3-2020, versie 3. Website: https://lci.rivm.nl/sites/default/files/2020-03/Advies%20Ademhalingsbeschermingsmaskers%20voor%20COVID_19%20%20dd%20180320.pdf
G K Mitrasing
Vogelvrije Huisarts, New York
Volgens een bekende blogger op Medisch Contact staat RIVM voor RijksInstituut VolksMisleiding...
RIVM dient uiteindelijk de belangen die de minister weegt en die zijn niet zelden meer van economische aard. Gepast wantrouwen is dan ook op zijn plaa...ts. Maar dat is natuurlijk bij meer van deze instituten het geval zoals het NVWA of als bij zogenaamde "zelfstandige bestuursorganen".
Gadellaa
Huisarts, Nagele
De proscpettheorie en het viervoudig patroon (nobelprijdwinnaar Kahneman) zegt het volgende: bij een kleine kans (5%) op een groot verlies (€10.000) ontstaat er een (irrationele) angst voor het grote verlies, een afkeer van risico en een acceptatie v...an een ongunstige regeling. In geval van de studie in Wuhan(PMID:32142885) is er sprake van ongeveer 5% (10/213), En dan nog niet gesproken over de nog kleinere kans op van ernstige complicatie daarbij. Verzekeringsmaatschappijen gedijen hierop. Daniel Kahneman; Ons feilbare denken, blz 337.
Voor hen die achteraf spijt krijgen is de passage daarover op blz 370 lezenswaardig: dat is een contrafeitelijke emotie.
De Wet ‘Gedeeltelijk verbod gezichtsbedekkende kleding’ zegt in bepaalde situaties moeten mensen elkaar kunnen aankijken en herkennen. De overheid verbiedt daarom op bepaalde locaties kleding die het gezicht geheel bedekt: in het openbaar vervoer, het onderwijs, de zorg en in overheidsgebouwen.
We accepteren we nu klakkeloos het tegenovergestelde.
Zonder enig fatsoenlijk wetenschappelijke onderbouwing inclusief die uit het gebied van de gedragskunde.
merhai
anesthesioloog, lelystad
Hulde aan collega Visser voor zijn bijdrage.
Hij formuleert op prachtige wijze mijn zorgen. De afgelopen weken heb ik getracht de praktijk om mij heen te bekijken. Ik constateer dan dat de adviezen rekbaar zijn en enorm verschillen in de tijd. Elke... keer heb ik sterk de gedachte dat we alsmaar achter de feiten aanlopen en dat we nog geconfronteerd zullen worden met veel zieke zorgmedewerkers.
Geen beschermingsmateriaal, onjuist beschermingsmateriaal,verschillende maskers die wel of niet goed zitten, verkeerde volgorde aan en uitkleden, koffiekamers op een gewone OK die te druk zijn, de gangen op de OK waar men elkaar toch opzoekt, mensen betrokken bij transporten gewoon in burgerkledij met chirurgisch masker en handschoenen, wel een wegwerp jas maar daaronder een spijkerbroek, stethoscopen die van patient naar patient gaan en zo meer. Dat kan toch nooit goed gaan?
Ik zou bijvoorbeeld heel graag de mening van oa ziekenhuishygienisten horen over de standpunten van het RIVM.
Ook over het testbeleid heb ik zo mijn twijfels.
Angst?
ja, ... ik ben een beetje bang dat ik straks veel zieke collegae heb of zelf ziek ben...
K. Balwant-Gir
Huisarts, Rotterdam
Het RIVM slaat al langer de plank mis. Blijkbaar slikt iedereen het maar als zoete koek. Zij brengen steeds hun eigen verzonnen feiten naar buiten maar durven niet te leren van andere landen om ons heen. Zo blijven we achter de feiten aan lopen. Het ...verbaasd me dat Jaap van Dissel zich inmiddels niet doodschaamt voor alle onzin die hij steeds heeft verkondigd en weer moest bijstellen. Zelfreflectie zat blijkbaar nog niet in zijn opleidingscurriculum.