Nederlands zorgaanbod shockeert buitenlanders

Als Duitse die in het onderwijs werkt, ben ik een vreemde eend in een Nederlands vakblad voor geneeskunde. Ik lees Medisch Contact regelmatig bij mijn schoonouders. Zo herinner ik me een kort stukje uit april waarin Eva Nyst bekritiseerde dat gevluchte Oekraïense vrouwen bij inschrijving in de Basisregistratie Personen automatisch voor het bevolkingsonderzoek baarmoederhalskanker worden uitgenodigd en in veel gevallen daarop ingaan – omdat zij ‘overheidsgetrouw’ zouden zijn.

Sinds bijna negen maanden wonen een Oekraïense moeder en zoon bij mij in huis. Via hen ken ik andere Oekraïners en gastgezinnen waardoor ik durf te zeggen dat ik enig zicht heb op hun beweegredenen om aan dit bevolkingsonderzoek deel te nemen. Ten eerste: de Oekraïners die ik ken, zijn niet meer of minder overheidsgetrouw dan de Duitsers en Nederlanders om mij heen. Ten tweede: hun verwachtingen aan het gezondheidssysteem verschillen heel erg van wat wij gewend zijn. Ze hebben de lokale huisartsen, tandartsen, fysiotherapeuten en psychologen al uitgebreid onder de loep genomen en zijn regelmatig gechoqueerd over wat ze hier geboden krijgen. Medicatie die zij thuis kregen, wordt hier niet voorgeschreven omdat de artsen geen noodzaak zien. Vol ongeloof moeten zij van een huisarts aanhoren dat ze bij lichte klachten een week mogen wachten omdat de griep meestal vanzelf weer overgaat. Een tandarts wil geen wiebelende melktand trekken hoewel ze dat zo gewend zijn. Een fysiotherapeut zegt dat de jongen minder vaak achter de computer en vaker op de fiets moet zitten, dan zouden de rugklachten vast wel weer overgaan. De gezondheidszorg vormt misschien wel het grootste cultuurverschil tussen Nederland en Oekraïne.

Bij ons in Hoogezand zie ik dat de meeste artsen heel welwillend maar ook een beetje overvallen zijn door deze nieuwe doelgroep. Naast alle soft skills die voor deze patiënten nodig zijn, is ook de administratieve kant een uitdaging. Er worden verwijsbrieven geschreven zonder vooraf te checken of de behandeling wel wordt vergoed. Ik lees in uw blad: de huisarts heeft genoeg op zijn bord. Maar wij als gastgezin ook. Vandaag viel een factuur van 300 euro voor een intakegesprek bij de transculturele psychiatrie bij ons op de mat. Onze gast in paniek, ik dus uitzoeken of en hoe wij deze kosten kunnen declareren. En dan ik nog vraag niet eens waarom dit gesprek zo’n pittig prijskaartje heeft (en waarom een transcultureel expertisecentrum de vluchteling zonder enige uitleg hiermee alleen laat). Stiekem hoop ik dat de artsbezoeken stoppen omdat ze zo’n staart aan gevoelens, gesprekken en regelwerk met zich meebrengen. Los ervan of ze nuttig zijn of niet…

Toen ik in Nederland kwam, moest ik ook eerst wennen dat de zorg hier anders geregeld is dan in mijn thuisland. Mede daarom zou ik graag regelmatig iets over de interculturele aspecten van de zorg in uw blad willen lezen. Ervaringen, tips, handvaten, richtlijnen – alles wat kan helpen om mensen te begeleiden die het Nederlandse zorgsysteem eerst nog moeten leren kennen en begrijpen. Uiteindelijk zullen ook de artsen baat hebben bij een beetje meer inzicht in de medisch-culturele achtergrond van hun patiënten.

Anna-Maria Fennema, Sappemeer