Minder sociaaleconomische gezondheidsverschillen
2 reactiesDe KNMG wil dat het kabinet sociaaleconomische gezondheidsverschillen aanpakt. Om te beginnen door de kansenongelijkheid te verminderen.
Er is veel ongelijkheid in levenskansen (opleidingskansen, levensverwachting) en dat ontstaat al op jonge leeftijd. Ongelijkheden in geboorte-uitkomsten en ontwikkeling in de kinderjaren beïnvloeden gezondheids- en sociale uitkomsten gedurende de levensloop. Kansenongelijkheid is niet alleen een probleem van de armen. Elk stapje lager op de sociaaleconomische ladder is geassocieerd met slechtere uitkomsten.
Het probleem is dat achterstanden (armoede, gezondheidsproblemen, ontwikkelingsproblemen bij kinderen) elkaar versterken. De mate waarin dit gebeurt, hangt samen met de inrichting van de samenleving. Kansenongelijkheid is een maatschappelijk probleem. Het is niet juist om oplossingen alleen te zoeken bij gezinnen en hulpverleners. Dat is niet rechtvaardig omdat hierdoor te veel kinderen in de problemen komen. En het is niet efficiënt omdat je dweilt met de kraan open. Een aanpak op samenlevingsniveau werkt beter.
Hoe ziet zo’n aanpak eruit? Denk hierbij aan een healthy living wage (een minimuminkomen dat genoeg is om als gezin gezond te kunnen leven en sociaal te participeren); aan maatregelen voor een gezondere leefomgeving (zoals tabaksaccijns, suikertaks, gezonde schoolmaaltijden, verbeteren van luchtkwaliteit) en aan het breder toegankelijk maken van kinderopvang. Doordat kinderopvangtoeslag nu gekoppeld is aan werk/studie, wordt toegang voor kinderen die het ’t meest nodig hebben, beperkt. Denk ook aan verplichte evaluatie van beleidsmaatregelen in termen van effect op kansenongelijkheid in de jonge jaren.
De KNMG roept op om volksgezondheid als uitgangspunt te nemen bij beleid. De focus zou daarbij moeten liggen bij de effecten van het beleid op kansenongelijkheid in de jeugd. De oorzaken van kansenongelijkheid liggen grotendeels buiten de gezondheidszorg. Maar de gevolgen zijn nergens zo zichtbaar als in de spreekkamer. De arts als voorvechter van kansengelijkheid is helemaal zo gek nog niet.
Tanja Houweling, Universitair docent, Erasmus MC, Rotterdam
J.M. Gebhard
huisarts, Rotterdam
In reactie op A.F. Algra:
Inderdaad lossen wij medici de maatschappelijke problemen niet op.
Gelukkig hebben we oa door het concept Positieve Gezondheid van Huber cs wel de mogelijkheid om mensen te laten zien welke factoren hun gezondheid beïnvloede...n.
Wij werken in onze praktijk al aan aantal jaar op vergelijkbare manier. Resultaat: vaker blije patiënten die inmiddels de weg weten, meer zelfredzaam worden en minder vaak op mijn spreekuur komen, omdat ze inmiddels weten op welk bordje hun probleem hoort..
Waar nu hard aan gewerkt moet worden (niet door dokters, wie wel??): de mogelijkheid om (buiten het medische circuit) aan te kloppen bij laagdrempelig toegankelijke maatschappelijke (& religieuze etc, etc) organisaties die wél kunnen helpen met het oplossen van de problemen van de patiënt. Resultaat: de somatische klacht verdwijnt en patiënt blijft uit het medische circuit. Tweede actiepunt moet zijn: goede/ begrijpelijke uitleg, waardoor de patiënt leert dat hij rechtstreek (en niet via de dokter) naar zijn (laagdrempelig, zonder wachtlijst, toegankelijke!!!) niet-medische hulpverlener kan gaan als hij een probleem heeft dat hij niet zelf kan oplossen.
[Reactie gewijzigd door Gebhard, Jobs op 18-06-2023 14:54]
A.F. Algra
Commentator zorg en sociale zekerheid, Rotterdam
De KNMG kan van alles willen, maar de zorg is geen sociale dienst, de dokter geen welzijns en/of maatschappelijk werker, geen leraar noch een dominee. Dus ik vind het nogal voor de b♪hne
De zorg, de dokter is er niet primair om maatschappelijke pr...oblemen op te lossen. Kunnen dat ook niet. Dat is niet hun competentie. Niet hun vakgebied. Een schuldprobleem is bijvoorbeeld geen zorgprobleem. Dat mensen daar medische klachten van kunnen krijgen kan heel goed. Maar de zorg, de dokter kan dat niet oplossen. Dat ligt niet op ons pad.
Dit misverstand - wat is wel/niet zorg- is sterk aangewakkerd door de nieuwe positieve definitie van gezondheid van Huber cs, die KNMG breed is omarmd - zonder eens seconde na te denken over de implicaties ervan. Het klonk allemaal zo positief, zo inclusief. Alles werd opeens gezondheid. De zorg als gele doekje voor al Uw maatschappelijke ongerief.
Ik ben - als sociaal geneeskundige ! - voorstander van een striktere medische kijk op allerlei maatschappelijke problemen. Volgens het principe : kleermaker hou je bij je leest, dus.
De KNMG zou zich dus vooral moeten bezig houden hoe de zorg , de ziekenhuizen, de huisartsen , de ouderen geneeskunde , de ggz , de dokters beter kan functioneren. Daar hebben ze vooralsnog hun handen vol aan.
Voor hen die toch de handen uit de mauwen willen steken is het advies: ga de politiek in.