‘Huisarts mag best grenzen stellen’ (1)
1 reactieDe Woudschotenconferentie 2019 is een goede zaak (MC 04/2019: 14). Wij hebben echter zorgen over de toevoeging ‘medisch’ aan ‘generalist’.
Niet-medische klachten zijn routine voor huisartsen. De nieuwe kernwaarde medisch-generalisme kan op de patiënt een appel doen om zijn verhaal medisch te framen. De huisarts kan druk voelen op zoek te gaan naar een medische insteek. Het is de vraag of dit geen averechts effect heeft en juist medicalisering oplevert.
Is het niet juist de deskundigheid van de huisarts om op het grensvlak van medisch, niet-medisch actief te zijn en hulpvragen van patiënten als zodanig te duiden? 90 procent van de hulpvragen lost de huisarts samen met de patiënt zelf op. De huisarts kijkt samen met de patiënt wat het probleem is en wat mogelijke oplossingen kunnen zijn. Zo’n gesprek kost tijd. Het is belangrijk dat de LHV meer tijd voor de patiënt als speerpunt voor haar beleid heeft. Meer tijd om een ander gesprek met de patiënt te voeren, bijvoorbeeld vanuit het concept ‘Positieve Gezondheid’. De essentie is om samen met de patiënt te kijken waar de grootste behoefte aan verandering ligt. Een mogelijke route naar een oplossing kan heel wel buiten de professie van de huisarts liggen, als maar duidelijk wordt naar wie kan worden doorverwezen. Meer tijd betekent dus niet op dezelfde manier harder werken, maar juist anders gaan (samen)werken. In de Limburgse huisartspraktijk van Hans Peter Jung leidde deze andere werkwijze tot een forse daling van het aantal verwijzingen naar de tweede lijn, meer werkplezier van praktijkmedewerkers en tevredener patiënten. Wij pleiten voor een gezondheidsgerichte benadering voor goede zorg op maat.
auteurs
Karolien van den Brekel-Dijkstra, huisarts, Utrecht
Hans Peter Jung, huisarts, Afferden
Machteld Huber, huisarts niet praktiserend en directeur Instituut van Positieve Gezondheid, Utrecht
Tamara de Weijer, waarnemend huisarts en Voorzitter Arts en Leefstijl, Berkhout
Henriette van der Horst
huisarts en hoogleraar huisartsgeneeskunde Amsterdam UMC, locatie VUmc en Jettie Bont, huisarts en hoofd huisartsopleiding, Amsterdam UMC, locatie AMC
Van den Brekel-Dijkstra et al. hebben zorgen over de toevoeging ‘medisch’ aan de kernwaarde ‘generalistisch’ omdat de patiënt dan mogelijk zijn verhaal medisch gaat framen. Dat is o.i. een vreemde veronderstelling. We denken dat weinig patiënten zich... bewust zijn van deze aanpassing. Daarentegen weten patiënten heel goed dat we primair arts zijn en dat we aandacht hebben voor hun context en daar rekening mee houden.
Er zijn globaal twee redenen om te spreken over medisch generalistisch in plaats van over generalistisch. Ten eerste, in een gefragmenteerd gezondheidszorgsysteem met vele medische (super)specialisten wordt het steeds belangrijker dat er een arts is die het hele plaatje kan overzien. De tweede reden is dat we ook aan andere zorgverleners en beleidsmakers duidelijk willen maken dat generalistisch niet betekent dat we alle problemen onverschillig in welk domein ze thuishoren, wel kunnen oplossen. Het betekent wel dat we duidelijk maken waar onze expertise vooral ligt.
Patiënten willen een arts die in staat is uit te zoeken wat er speelt als ze klachten hebben of niet goed in hun vel zitten. Nadrukkelijk ook dat laatste! De toevoeging medisch betekent dus geenszins dat de huisarts de hulpvraag niet meer uit zou willen diepen. Het betekent nog minder dat deze dan opeens alles als ziekte gaat duiden, op zoek naar een medische insteek. Huisartsen zijn juist expert in het normaliseren. Ten slotte, we hebben niet voor niets een vierde kernwaarde, ‘gezamenlijk’, benoemd: deze geeft aan dat we alleen samen met de patiënt en samen met andere hulpverleners, ook op het sociale domein de zorg kunnen geven die nodig is.