Geen communicatie, geen euthanasie
Plaats een reactieOnlangs heeft de KNMG haar standpunt inzake euthanasie aangescherpt (MC 10/2012: 586). Het nieuwe standpunt luidt dat euthanasie ongeoorloofd is als de consulent niet met de patiënt kan communiceren. Dit noopt ons tot enkele kanttekeningen.
In de eerste plaats is onduidelijk hoe deze opstelling van de KNMG tot stand is gekomen. Terwijl het KNMG standpunt over het zelfgekozen levenseinde was gebaseerd op inhoudelijke gespreksronden met experts, wordt hier volstaan met een stellingname in MC.
In de tweede plaats wordt de suggestie gewekt dat er een scherp onderscheid kan worden gemaakt tussen situaties waarin communicatie wel en niet mogelijk is. Aan de wilsverklaring wordt grote waarde gehecht in situaties waarin de communicatie verstoord is. Maar wat is het verschil tussen verstoorde communicatie en communicatie die onmogelijk is? Is de wilsverklaring niet juist bedoeld om een richting aan te geven als de patiënt niet meer duidelijk kan maken wat hij wil?
In de derde plaats wordt een waarschuwing geuit aan de toetsingscommissies. De vraag is of dit terecht is. Ook voor de toetsingscommissies geldt communicatie tussen consulent en patiënt als regel. Er kunnen omstandigheden zijn waarin communicatie niet of niet goed mogelijk is. Dan hebben – en houden – de toetsingscommissies de ruimte om te bezien of dit al dan niet als onzorgvuldig moet worden beschouwd. Gezien het bovengenoemde probleem rond het onderscheid tussen moeizame en onmogelijke communicatie, zullen de toetsingscommissies zich in hun oordeel op de concrete situatie moeten richten. Het aangescherpte standpunt biedt daarbij geen nieuwe gezichtspunten.
Door de aanscherping van het euthanasiestandpunt van de KNMG wordt het gebruik van een wilsverklaring in situaties van moeizame of uiteindelijk zelfs onmogelijke communicatie nodeloos beperkt. Daarmee dreigt aan patiënten die ondraaglijk lijden en die een euthanasieverzoek hebben vastgelegd in een schriftelijke wilsverklaring, een mogelijkheid tot een in hun ogen goede dood te worden ontnomen.
Guy Widdershoven, hoogleraar medische filosofie en ethiek, VUmc Amsterdam
Ron Berghmans, universitair docent medische ethiek, Maastricht University
- Er zijn nog geen reacties
