Opereren in Spanje: zon, zee, ziekenhuis?

Telefonisch spreekuur. Hulpvraag: ik krijg een heupoperatie in het buitenland, wil de huisarts mijn antistollingsbeleid rond de operatie regelen?
Hmm… Als huisartsen werken wij generalistisch, wij weten van bijna alles op zijn minst een beetje, maar perioperatief antistollingsbeleid lijkt mij niet onze expertise.
Eerst het verhaal maar aanhoren.

‘Ja hoi dokter, ik word volgende maand in Spanje geopereerd aan mijn heup. Alleen maar voordelen! Er is geen wachtlijst, je krijgt zes weken revalidatie volgend op de operatie, en het is er nog lekker warm ook! Plus, het wordt allemaal vergoed door de verzekeraar!’

Ik wil bijna vragen of het ziekenhuis in Benidorm staat. Op het netvlies van mijn brein zie ik lange rijen oudere mensen, achter de rollator, die verbeten van pijn het ziekenhuis instappen, om daarna zes weken lang vrolijk huppelend met een fysiotherapeut aan de arm het strand opzoeken.

‘Maar de chirurg in Spanje zei dat ik met mijn bloedverdunners moet stoppen en verwees mij naar de huisarts voor een vervangend beleid rond de operatie. Uw collega zei dat ik daarvoor bij de cardioloog moest zijn die het heeft voorgeschreven. Ik dus de cardioloog gebeld, maar die verwees mij terug naar jullie, omdat de verwijzing meer dan een jaar geleden was!’

Met enige verbazing hoor ik het verhaal aan. Dus de chirurg in Spanje opereert, en de arts in Nederland mag daar ‘even’ een antistollingsbeleid op verzinnen? Wat als mevrouw dan een forse bloeding krijgt tijdens de operatie? Wijst de cirujano dan naar ons? Of zichzelf? En andersom, wat als ze een trombo-embolische complicatie krijgt?

In gedachten ben ik terug bij mijn tijd als tropenarts in opleiding op de afdeling Chirurgie. Ik beeld mij in dat het strenge, doch rechtvaardige hoofd van de Chirurgie mij vraagt of ik het antistollingsbeleid voor zijn patiënt heb geregeld. ‘Dat heb ik uitbesteed aan de huisarts!’ roep ik zelfvoldaan. Met een ferme schouderworp werpt de woedende chirurg mij de kamer van de patiënt uit. Ik schud het fantasiebeeld van mij af, terug naar deze bizarre realiteit.

‘Sorry mevrouw, maar daarmee kunnen wij u niet helpen. Als huisartsen regelen wij dit beleid nooit, wij weten daar onvoldoende van. Maar nog belangrijker, er is geen enkele manier waarop ik mijn beleid kan controleren als u helemaal in Spanje bent. Wat als het misgaat? Die verantwoordelijkheid wil en kan ik niet dragen. Ik sta voor kwalitatief goede zorg, en dar heb ik op deze manier geen zicht op. Het beleid rond uw operatie is de verantwoordelijkheid van de operateur, zo hebben wij dat ook in Nederland geregeld, dus ik verwijs u toch naar mijn Spaanse collega. Wellicht dat de zorgverzekeraar nog kan bemiddelen als de chirurg niet meewerkend blijkt.’

‘Och, wat een gedoe. Het klonk juist allemaal zo aanlokkelijk, dit hadden ze er wel even bij mogen zeggen.’

Ik snap het wel. Zon, zee, ziekenhuis. Geen wachtlijst. Allemaal vergoed. Klinkt lekker.

Maar hoe is deze zorg geregeld? Op het internet vind ik alleen informatie over de vergoeding van de zorg, over aanvullend verblijf in het hotel en de kosten van de vlucht. Niets over het regelen van perioperatieve zorg. En als ik iets heb geleerd van mijn tijd bij de Chirurgie, is dat goede perioperatieve zorg essentieel is voor goede uitkomsten.

Zorgverzekeraars, hoe zit dit?

Mitchell Windsma

huisarts, Groningen