‘U wordt gebeld’
1 reactieHet was een doordeweekse dag in de vroege ochtend toen zij op het spreekuur kwam. Ogenschijnlijk gezond, en samen met haar kind. De patiënten die komen op het spreekuur hebben de meest uiteenlopende klachten, maar vaak hebben ze één ding gemeen: Ze zijn ongedocumenteerd.
Ik draaide namelijk spreekuur bij stichting Kruispost, een organisatie die medische en psychosociale zorg verleent aan de meest kwetsbaren van onze samenleving. Hierbij gaat het om onder anderen ongedocumenteerden, onverzekerden en daklozen.
Het is een moeilijke doelgroep, vooral omdat ze vaak geen Nederlands of Engels spreken. Maar deze patiënte kwam voorbereid met een tolk aan de telefoon. Zij vertelde dat ze sinds zes (!) maanden aan het wachten is op een afspraak voor een hartklepvervanging. De patiënte heeft ondertussen meer klachten gekregen en iedere keer als ze naar het ziekenhuis laat bellen wordt er keurig geantwoord: ‘U wordt gebeld voor een afspraak, wegens covid proberen we zoveel mogelijk telefonisch te doen.’
Hier komt echter het grote probleem: de patiënte wordt gebeld op een dagdeel, maar een garantie voor een tijdstip kunnen ze niet geven. Hierdoor kan zij ook geen tolk regelen en begrijpt ze niks van het belletje.
Ik besluit om het ziekenhuis te bellen om duidelijkheid te krijgen. Na eerst de poliassistente, het planbureau en de secretaresse te hebben gesproken, krijg ik toch de arts-assistent aan de lijn. Ik vertel het verhaal, maar het enige wat ik terugkrijg is: ‘Wegens covid kunnen we de patiënte niet fysiek zien en wordt ze gebeld om haar toegenomen klachten in kaart te brengen.’
Dat de covid-19-crisis ons heeft gedwongen tot creativiteit en nu veel zorg via (video)bellen kan plaatsvinden is mooi, maar laten we de context van de patiënt hierbij niet uit het oog verliezen. Werkt een telefonische afspraak bij een patiënt die de taal niet spreekt en hierbij niet een tolk 24/7 tot zijn beschikking heeft?
Na wat aandringen is patiënte alsnog fysiek, met tolk, op een poliafspraak gezien.
auteur
Ilias Attaye, arts-onderzoeker Vasculaire Geneeskunde Amsterdam UMC, locatie AMC
Paula Stam
Huisarts, Bussum
Hoewel het zeker voor mensen met een taalbarriere in een andere cultuur nog moeilijker is om door het huidige systeem van telefonische afspraken van het ziekenhuis te komen geldt dit toch ook voor andere patiënten is mijn ervaring. Dat doet bij mij s...teeds de vraag rijzen: wie heeft er bedacht dat we blij worden van telefonisch contact? In de eerste golf van de coronacrisis was het voorstelbaar en acceptabel maar als je nu weer prima naar de kapper kunt waarom dan een tweederangsconsult in het ziekenhuis aanbieden? Goede zorg voor de patiënt zou toch het zwaarst moeten wegen?
Desondanks worden we, door zorgverzekeraars en overheid gestuurd, doodgegooid met het briljante idee om iedereen maar te gaan (beeld)bellen. Ik vraag me met deze ontwikkeling toch echt af wie er nu blij van wordt. Deze dokter zeker niet en patiënten die ik spreek ook zeker niet. Het grootste deel van mijn patiënten geeft aan dat ze zich belazerd voelen met alleen een telefonisch consult en wat onderzoeksafspraken waarbij je ook net zo goed je eigen risico kwijt bent.
Dokteren is niet even bellen en wat onderzoekjes regelen. Goed dokteren is goed naar een patiënt kijken en luisteren. Dat kan voor simpele klachtjes wellicht over de telefoon maar niet voor specialistische vragen. Hoe vaak verandert je oordeel over een patiënt met buikpijn als je die ziet binnenlopen?
Laten we ons toch echt met z’n allen afvragen of dit vooruitgang is die we willen vasthouden of een tijdelijke noodmaatregel die inmiddels wel afgeschaft kan worden.