Enge buren
4 reactiesJe zult maar elke nacht opnieuw bestookt worden door je buren. Met iets wat zich aanvankelijk alleen in de badkamer afspeelde, maar zich weldra in het hele huis voltrok. In het begin waren het nog onheilspellende geluiden, later stemmen die je de opdracht geven te vertrekken.
Nu is het een pijnlijk gevoel dat lijkt op stroomstoten waarmee je wordt bestookt, het laat je vallen tegen de muur en op de grond, vooral in de eenzame nachten als je partner aan het werk is. Het duurt nu al enkele maanden en is steeds moeilijker vol te houden.
‘Jullie Nederlanders zien het niet en nemen het niet waar, maar in Suriname komt het vaker voor.’ Ik ken deze fragiele kleine dame al zo’n twintig jaar en ze heeft al heel wat aandoeningen overleefd. Haar medische waslijst is indrukwekkend, met zeer hevige therapieresistente neuropathische pijnen in haar voeten ten gevolge van langdurige nierdialyse als – tot voor kort – haar grootste handicap.
Vrijwel dagelijks vind ik haar naam op de bellijst, meestal sluit ik het telefonisch spreekuur af met aanhoren van een tien minuten durend wanhopig appel op verlossende hulp. ‘U bent mijn huisarts, u moet mij helpen, ik hou dit niet meer vol.’
De door mij geconsulteerde psychiater diagnosticeerde een geïsoleerde waan. Een zeldzame waanstoornis waar mogelijk antipsychotica verlossing zouden kunnen brengen. Maar mijn patiënte ontkent vanzelfsprekend aan enige psychiatrische stoornis te lijden. ‘Het zijn de buren, dokter!’
Ten einde raad vond mijn patiënte onderdak bij haar nicht in Amsterdam en leek de rust weergekeerd. Het bleek slechts van korte duur. Na een acute opname wegens een dunnedarmileus was ze niet langer welkom bij haar nicht. Huiswaarts keren na een ingrijpende operatie was echter geen optie. Gelukkig bleek het eerstelijnverblijf (ELV)-bed een passend antwoord op de zorgvraag. Weldra vermaakte mijn patiënte zich uitstekend in het verzorgingshuis en fysieke klachten maakten plaats voor de eerste ontspanning sinds maanden.
‘Uw patiënte is al weken zelfredzaam, en hoewel zij het hier uitstekend naar haar zin lijkt te hebben, is er een uiterste ontslagdatum vastgesteld.’ Dit bericht van de ELV-verpleegkundige maakte een abrupt eind aan een periode van rust. Haar echtgenote weigerde aanvankelijk patiënte op te halen en bij thuiskomst keerde de pijnaanvallen met stroomstoten in alle hevigheid terug.
Dagelijks vond ik haar in mijn terugbellijst terug, zij weigerde na een lang consult de praktijk te verlaten en bleef hardnekkig uren in de wachtkamer wachten totdat ik een passende oplossing zou vinden. Radeloosheid maakte zich van mij meester, ik voelde mij tekortschieten in mijn zorgtaak.
Hoe nu verder? Er is geen indicatie voor opname in een eerstelijnsverblijf, en ook niet in de psychiatrie. Tussen wal en schip.
Totdat ze, tijdens een huisbezoek naar aanleiding van een flinke griep, de verlossende woorden sprak: ‘De buren zijn verhuisd, dokter.’
Duco Wesselman
Huisarts, Vught
Precies een zelfde verhaal in mijn praktijk.
Ook mijn patiënte komt uit Suriname.
En ook hier is de buurvrouw de boosdoener.
Echter in dit geval heeft de buurvrouw een potje met giftige dampen geopend,
expres ..….!
Dank voor de tip: het artikel... van Jessurun en Raes.
Heleen de Vaan
, arts Beleid en Advies
Omdat buren niet altijd verhuizen, en vooral vanwege de hoge lijdensdruk van deze patiënte en haar arts, is het wellicht een idee om een volgende keer te rade te gaan bij een collega met ervaring met dit soort problematiek. Het fenomeen dat deze vrou...w beschrijft, namelijk ziekzijn door toedoen van anderen, komt in verschillende culturen voor en heeft verschillende benamingen (zoals het boze oog). Het is niet onbekend voor collega’s met roots in en/of interesse voor deze andere culturen. En er zijn soms pragmatische oplossingen te vinden om hiermee om te gaan. Alles wat je daarvoor nodig hebt is ‘cultuursensitiviteit’: een nieuwsgierige, open houding naar de patiënt toe, en het besef dat ook onze eigen westerse cultuur relatief is. In dit geval gaf patiënte een hint, die waarschijnlijk door onbekendheid niet is opgepakt.
Over transculturele (geestelijke) gezondheidszorg zijn verschillende publicaties verschenen. Zo beschrijven Jessurun en Raes (2005) een casus waarin de reguliere westerse geneeskunde en het verklaringsmodel van de patiënt goed samen bleken te gaan, met gunstig effect. Ook in o.a. het Cultuursensitief addendum bij de Multidisciplinaire Richtlijn Schizofrenie (Trimbos 2015) wordt het belang en nut genoemd van expliciete aandacht voor de ervaring van de patiënt en erkenning van diens zienswijze, om een positieve arts-patiënt werkrelatie te bevorderen. Wat de behandeling ten goede komt en lijden en frustraties aan beide kanten zal doen afnemen.
Referenties (o.a.)
Jessurun AY, Raes BCM. Een Antilliaanse psychose? Behandeling van een psychose die door de patiënt geduid wordt als zwarte magie. Tijdschrift voor Psychiatrie 47(2005)11, 807-811;
http://www.tijdschriftvoorpsychiatrie.nl/assets/articles/articles_1434pdf.pdf
Cultuursensitief addendum bij de Multidisciplinaire Richtlijn Schizofrenie (Trimbos instituut, 2015, o.a. paragraaf 3.3.2)
[Reactie gewijzigd door op 24-07-2018 12:30]
Mariska Scheuer
chirurg en mediator ( en ooit de huisartsopleiding gedaan ) , ermelo
petje af hoor, voor zoveel geduld en begrip!!!
en dank voor het mooie verhaal .
dirk corstens
psychiater, maastricht
het geluk zat op uw hielen!
prachtverhaal!