‘Eenvoudige’ huisartsgeneeskunde
5 reactiesVrijdagmiddag 13.30 uur belt mevrouw S., 77 jaar, met de praktijk. Ze was gevallen en had een zere pols en vinger. Of ik haar nog voor het spreekuur kon zien, want uiteraard stond de agenda al helemaal vol. Natuurlijk kan ik dat, want mevrouw S. belt niet zomaar.
Dus zie ik haar om 13.50 uur nog even; zonder ook maar aan lichamelijk onderzoek te beginnen zie ik al dat de linkerringvinger ontzettend dik en blauw is. Echter, vanwege een CVA, heeft zij geen enkele kracht en sturing meer in deze arm en vingers. Dus bij lichamelijk onderzoek vind ik behalve een drukpijnlijke vinger ook nog een drukpijnlijke distale radius. Ik pak de telefoon en bel met de röntgenafdeling van het dichtstbijzijnde ziekenhuis (een dik halfuur rijden) om foto's te laten maken.
Zegt mevrouw vervolgens: ‘O, dan kan ik wéér naar het ziekenhuis, ik kom er net vandaan!’ ‘Hoezo, net vandaan?’ vraag ik. Blijkt dat mevrouw diezelfde ochtend, nadat ze gevallen was, een controleconsult bij de cardioloog heeft gehad in verband met onder andere hartfalen. De cardioloog had een blik op haar vinger geworpen en gezegd dat mevrouw zich hiermee maar bij de huisarts moest melden…
Is dit nou efficiënte zorg? Was het gebrek aan tijd of misschien wel gebrek aan kennis over de 'eenvoudige huisartsengeneeskunde'?
Had de cardioloog even gebeld met Radiologie, dan was een foto zo gemaakt. Of hij had even met mij kunnen bellen, dan had ik via zorgdomein een röntgenaanvraag kunnen doen. En dan hoefde deze toch wel kwetsbare dame niet helemaal heen en weer. Wel zo vriendelijk toch?
GJ Bonte
Neuroloog, Dalfsen
Valt dit niet gewoon onder de bereidheid om je zieke of zwakke medemens verder te helpen? Of je nu verstand van zaken hebt of niet? Zoals ook Duits zegt, als je het zelf niet weet, maar je vermoedt dat het iets is waar nog dezelfde dag naar gekeken m...oet worden, dan doe je toch een beetje extra moeite om er voor te zorgen dat er een collega naar kijkt die er wel verstand van heeft? Is het niet gewoon een kwestie van normale en gezonde interesse? En de soms stuitende afwezigheid hiervan bij sommige artsen?
Ik schreef er al eens een blog over in een grijs verleden, toen ik waarnam in een groot tobklinisch ziekenhuis.
Soms heb ik de indruk dat hoe groter het ziekenhuis, hoe kleiner de interesse in patiënten is. Ik hoor het graag als ik het verkeerd zie...
GJ Bonte
Neuroloog, Dalfsen
De telefoon gaat; de AIOS cardiologie aan de lijn:
”Ik wil u graag in consult vragen bij een collaps e.c.i. Ik heb de ICD uitgelezen, en ik kan er eigenlijk niet zo veel van maken.”
”Wat is er gebeurd dan?”
”Tsja, hij is uit de auto gestapt en is ...toen gevallen.”
”Is hij ook buiten bewustzijn geweest?”
”Eh…, ik denk het wel…”
”Heeft ie trekkingen gehad? Heeft ie zich op de tong gebeten? Was hij incontinent voor urine?”
”Tsja… Eh… Dat heb ik niet gevraagd.”
”Hoezo heb je dat niet gevraagd? Heb je hem niet gesproken?”
”Nou ja, ik heb hem een hand gegeven en kort gevraagd wat er gebeurd was, en hij zei dat hij bij het uitstappen uit de auto gevallen was.”
”En verder heb je geen anamnese afgenomen?”
”Eh… Nou, ja… Nee.”
”Gebruikt hij antihypertensiva?”
”Eh… Ik weet niet… Ik geloof het niet.”
”Wie is er gecollabeerd dan? De patiënt of de ICD?
”Nee, nee… De patiënt…”
Ik ben eigenlijk te verbaasd om nog vriendelijk te antwoorden: ”Bij mij krijgt een collaps pas de toevoeging e.c.i. als ik patiënt gesproken heb, er over nagedacht heb, en dan nog geen oorzaak weet te bedenken. En over het algemeen doe ik dat eerst, voordat ik een collega in consult vraag. Maar blijkbaar werkt dat bij jou niet zo?”
”Eh…”
”Ik denk dat het verstandig is dat je eerst de anamnese naar behoren gaat afnemen. En eerst kijkt of er bijvoorbeeld sprake is van orthostatische hypotensie, want dat zou goed kunnen bij dit verhaal. En als je daarna nog steeds denkt dat er sprake zou kunnen zijn van een neurologische oorzaak, hoor ik het graag.”
Indirect, via een email gericht aan de voorzitter van de vakgroep en niet aan mij gericht, overigens in het betreffende ziekenhuis de meest populaire vorm van intercollegiale communicatie, vernam ik later dat de AIOS ”zich geschoffeerd voelde.”
In de neurologie leerde ik ooit: ”Wie niet kan praten, gaat aan de apparaten”. Maar hier geldt blijkbaar het adagium: ”Patiënt hoeft niet te praten, want wij praten liever met de apparaten."
J Duits
Klinisch geriater, Wormer
Ik ben het ook volledig eens met de schrijver van dit perikel. En dat je als specialist van bepaalde zaken geen verstand meer hebt - en je daarvan bewust bent - is prima. Maar een simpel telefoontje naar je collega mét verstand ervan, bijvoorbeeld ee...n arts-assistent chirurgie of SEH-arts, en je hebt je antwoord. Duurt denk ik 2 minuten. Het lijkt me dat je spreekuur daar niet gigantisch van uitloopt...
Feike Gerbrandy
Oogarts, Amsterdam
Ik ben het volledig met de huisarts eens.
Ik had een aantalvjaar geleden een patiënte die moeizaam in en uit de onderzoeksstoel kwam vanwege een ‘pijnlijke’ arm. Bij onderzoek vond ik een humerusfractuur. Ik heb de seh gebeld en daar kom ze direct ...terecht.
Bij niet-acute problemen die buiten mijn vakgebied liggen (en dat zijn er nogal wat) adviseer ik ook om daarmee naar de huisarts te gaan. Maar in dit geval zou ik haar ws naar de seh hebben verwezen. wellicht heeft de cardioloog zich niet gerealiseerd dat mw een half uur van het ziekenhuis woonde.
Thomas Müller
Uroloog, Drachten
Terechte opmerking. En toch lastig.
Je merkt als specialist toch dat je algemene medische kennis verstoft. Ik doe bijvoorbeeld nooit meer im injecties. Stenen en buiken snijden prima. Maar mijn kinderen zijn beter geholpen voor hun inentingen bi...j een doktersassistente. Het laatste onderzoek van een pols is ook al weer 15 jaar geleden - wat moet ik er dan van vinden ? Jammer van de reistijd, maar reactieve geneeskunde door iemand die er geen verstand van heeft is slechter. Juist knap dat de cardioloog snapt dat (zij) er geen verstand van heeft.