De huisarts mag het weer oplossen
Een patiënte van ongeveer 40 jaar belt met mijn collega. Ze heeft twee dagen geleden een fertiliteitsbehandeling ondergaan, een inseminatie met donorsperma. Nu twijfelt ze heel erg: wil ze eigenlijk wel een tweede kindje als alleenstaande moeder? Ze raakt in paniek van het idee dat er nu werkelijk een zwangerschap kan ontstaan. Ze heeft zelfs de morning-afterpil al gekocht en vraagt of ze deze pil in kan nemen.
Een dag later, op vrijdag, zie ik haar op mijn spreekuur om haar twijfels te bespreken. Ze wil eigenlijk dat alles gedaan wordt om een zwangerschap tegen te gaan. Is nu de morning-afterpil voldoende? Een koperspiraal (IUD) lijkt mij in dit geval een optie als ‘noodanticonceptie’, wat mogelijk is tot vijf dagen na gemeenschap. Maar hoe zit dit in haar geval met IUI (intra-uteriene inseminatie)?
Ik bel hierover met de fertiliteitsarts van de kliniek. Zij is uiterst verbaasd en heeft dit nog nooit meegemaakt. De patiënten zijn juist altijd blij na een behandeling en worden bovendien uitgebreid gescreend vooraf. En de werking van de morning-afterpil, daar heeft ze geen idee van. Dat weet de huisarts toch veel beter? Die schrijft de huisarts immers veel vaker voor! Ik leg terug dat zij toch gynaecoloog is! Hier komen we niet uit, maar de gynaecoloog biedt aan dat de psycholoog van de kliniek de patiënte vandaag belt om na te gaan hoe zeker haar wens is om de behandeling te beëindigen. Dat vind ik een heel fijn aanbod en de patiënte overigens ook.
Al snel belt de kliniek me terug: ‘De koperspiraal is nu de juiste beslissing. De patiënte is stellig in haar wens. Help jij haar verder?’ Uhm, ligt hier niet een taak voor de fertiliteitskliniek? Nee, zij kunnen geen spiralen plaatsen: geen tijd, geen materialen en bovendien geen vergoeding.
Ik bel met verschillende apotheken of ergens nog een koperspiraal op de plank ligt
Het is ondertussen lunchtijd op vrijdagmiddag en ik deel dit verhaal met mijn collega’s op de praktijk. Verbazing, persoonlijke meningen, zuchtende reacties… Weer een reden erbij waarom huisartsen aan het begin van de zomer actie gevoerd hebben tegen alle extra taken. De plaatsing van de spiraal moet vandaag gebeuren, want na het weekend is de termijn van vijf dagen voorbij. Om de patiënte te helpen, maak ik ruimte in mijn agenda voor die middag en bel ik met verschillende apotheken of ergens nog een koperspiraal op de plank ligt.
Die middag verlaat een tevreden patiënte mijn behandelkamer. Wat ik van dit alles vind?
Eerlijk gezegd ben ik teleurgesteld in de fertiliteitskliniek en in mijn collega die daar als specialist werkt. Ik stel mezelf allerlei vragen: Hebben zij wel goed genoeg gescreend vooraf? Waarom wel een gesprek met een psycholoog aanbieden, maar niets doen met de uitkomst daarvan? Wie beslist op welk moment over de kans op een zwangerschap van deze patiënte? Had ik ook nee kunnen zeggen? Voor mijzelf is de hulpvraag van de patiënt leidend geweest, maar faalde ‘het systeem’ en werd een belangrijke en intensieve taak bij mij als huisarts neergelegd. Een taak die daar niet hoort, maar die ik tegelijkertijd in het belang van de patiënte niet kon weigeren.
