Wondermiddel - lezersverhaal

LEZERSVERHAAL GRENZEN

‘Maar dokter, krijg ik dan wel andere oogmedicijnen?’ vraagt mijn patiënte me nadat ik haar heb uitgelegd dat het reguleren van de glucose het belangrijkste is voor haar beginnende diabetische retinopathie en dat de topicale chlooramfenicol haar echt niet zal helpen. Daarbij komt dat een therapielengte van meer dan zes maanden ook een aparte keuze te noemen is. Mijn betoog maakt weinig indruk. Dit komt vooral door de status van chlooramfenicol: de verlosser van alle oogklachten. Dit gaat zelfs zo ver dat een van onze patiënten werd betrapt op het stelen ervan chlooramfenicol, omdat het de vorige keer zo goed hielp. Dat het nu om nasale klachten ging, maakte de patiënt niet veel uit.

Wie de bron is van deze verheerlijking is moeilijk te beoordelen. Ik beschouw het maar als een probleem van ‘de kip of het ei’. Aan de ene kant is het medisch personeel werkzaam in de klinieken en ziekenhuizen schuldig, omdat zij bij alle oogklachten chlooramfenicol voorschrijft. Aan de andere kant zijn het de patiënten zelf vanwege hun verwachtingspatroon. Hier in Zuid-Afrika, en zeker in de rurale gebieden waar ik werkzaam ben, word je pas als een goede dokter gezien wanneer je als patiënt de kamer verlaat met dozen medicatie. Hoe meer verschillende medicijnen, des te beter de dokter. Omdat chlooramfenicol, naast kunsttranen, het enige beschikbare topicale medicament is dat in alle klinieken aanwezig is, krijg je als oogpatiënt dus dit wondermiddel. Of het nu jeukende ogen betreft of visusklachten, chlooramfenicol lijkt alles te kunnen genezen. Het daadwerkelijke probleem lijkt dus meer te liggen in schaarste van de juiste medicatie, een zeer bekend probleem in ruraal Afrika.

Ik heb, als in Nederland geschoolde arts, een iets andere mening over de status van chlooramfenicol. Helaas lijkt die mening echter niet veel gewicht in de schaal te leggen. Hoeveel tijd ik ook aan onderwijs besteed, zowel patiënten als verpleegkundigen vinden het vreemd dat ik niet iedereen het wondermiddel voorschrijf.

Gelukkig heb ook ik een redmiddel gevonden, een nieuw wondermiddel: kunsttranen. Vrijwel geen bijwerkingen en geen angst voor resistentie, dat is pas een wondermiddel! Met als pseudoargument voor mezelf dat ook ik droge ogen heb in dit hete klimaat schrijf ik voor vrijwel iedereen kunsttranen uit en soms, bij een bacteriële conjunctivitis, ook nog wel eens chlooramfenicol. En zo is er weer een nieuwe kip-of-eisituatie ontstaan.

Erik Schaftenaar, aios oogheelkunde, Oogziekenhuis Rotterdam, promovendus aan het Erasmus Medisch Centrum Rotterdam, werkt en woont sinds juni 2012 in het rurale Mopani District in Zuid-Afrika.

MEER LEZERSVERHALEN OVER GRENZEN

ALLE LEZERSVERHALEN