What is your best hope for today?

Na een jaar van observeren, voorzichtig meedoen, coassistenten begeleiden in het omgaan met kinderen en nadenken over mijn rol als kinderarts in Zuid-Afrika waar zich dit allemaal afspeelt, mag ik eind oktober dit jaar een workshop geven in het Red Cross Children’s Hospital in Kaapstad. Er zitten vier verpleegkundigen (allen dik in de 70, geven les aan coassistenten), één fysiotherapeut, één huisarts, één kinderarts en één kinderpsychiater.

De workshop gaat over gespreksvoering met kinderen: hoe je een platform creëert waarop kind en ouder zich vrij voelen om hun verhaal te vertellen. Mijn troef komt uit de hoek van systemische familietherapie: solution-focused brief therapy, een manier van denken en werken waarbij je meer gebruik maakt van de eigenwijsheid en kracht van de patiënt.

Ik doe na enige opwarmende oefeningen mijn toverzin uit de doeken waarmee ik consulten altijd onverwachte en krachtige wendingen zie krijgen: ‘What is your best hope for today?’ De deelnemers kijken me misprijzend aan. Hoop kennen we niet meer in dit land, niet meer sinds de apartheid. Er is geen hoop. Alleen overleving. Op mijn vraag wat voor andere openingszin het verhaal van de patiënt in Zuid-Afrika beter kan ontsluiten, antwoorden de vier verpleegkundigen na kort nadenken: expectations! Ik schud inwendig mijn hoofd van zoveel invulling voor de klant, maar besluit het met een glimlach te aanvaarden. Ik ben tenslotte ook nog relatief nieuw hier.

Twee weken later organiseren we een tweede sessie. Vanwege nasleep van studentenprotesten komt niemand opdagen, behalve één verpleegkundige, die al sinds 1975 het vak van anamnese-afnemen heeft geleerd. Ik vraag haar wat er in de tussentijd is gebeurd, na onze laatste ontmoeting. Ze vertelt hoe de workshop haar jarenlange ervaring heeft gegrond. En dat ze nu graag taal wil ontwikkelen voor hoop. Want dat hebben we hier ook nodig, ‘like you can talk about hope in Holland’ voegt ze eraan toe. Ik moet erkennen dat dat voor ons ook niet zo gebruikelijk is in de taal van medische professionals en opleiding. We besluiten er samen voor te gaan. Hoopgevend.

Christiaan van Woerden, kinderarts Red Cross Children’s Hospital, Kaapstad