Een verzwegen moord?
3 reactiesLang geleden was ik als huisarts betrokken bij een gebeurtenis die nog steeds op mijn geweten drukt. Ik was nog maar net begonnen in de praktijk die ik had overgenomen, toen een patiënt overleed met wie ik nog geen kennis had gemaakt. Er waren weinig medische gegevens over deze zeventiger bekend en bij gebrek aan een acceptabel alternatief hield ik het op een acuut infarct met dodelijke afloop. Nu leidt een plotse dood altijd tot commotie, maar hiervan leek in dit geval geen sprake. Er was een bizarre discrepantie tussen mijn eigen angst hoe te handelen en de ogenschijnlijke rust waarmee twee zonen mij ontvingen. De antwoorden die ik van hen kreeg, waren korter dan mijn vragen, mijn medeleven werd emotieloos aanvaard en na nog geen drie kwartier kon ik weer vertrekken.
Terug op de praktijk leek het of ik uit een nachtmerrie ontwaakte. Er knaagde iets aan mij, maar ik wist niet hoe ik hiermee moest omgaan. Ik kende amper de oudere collega’s van mijn waarneemgroep, bij wie ik bovendien geen flater wilde slaan, en durfde zelfs mijn vrouw niet over deze nare ervaring te informeren. Toen de uitvaartonderneming de al deels ingevulde overlijdensverklaring kwam brengen, ontdekte ik tot mijn opperste verbazing en vooral tot enorme schande van mijzelf dat de overledene gehuwd was. Hoe was het mogelijk dat de vrouw buiten beeld was gebleven? Ik kon mijzelf wel voor mijn kop slaan. Uiteraard besloot ik om na de uitvaart een visite bij haar in te plannen.
De weduwe woonde twee hoog in een keurig maar verder weinig opvallend ingerichte ruime flat in het centrum, niet ver van mijn praktijk. Het was dus een kleine moeite om even bij haar langs te gaan, maar ik trof haar nooit thuis of ze deed niet open. Nog geen twee maanden later ging tijdens de koffiepauze de telefoon: mevrouw was overleden!
Op het bed trof ik
een vrouw die ik niet herkende
Direct had ik het vermoeden dat er iets níet klopte. Er was mij immers niet bekend dat zij ziek was. Tijdens mijn opleiding heb ik één keer te maken gehad met een onnatuurlijke dood. Dat betrof een zelfmoord. Wat stond mij te wachten?
Ik werd totaal overbluft door dezelfde twee mannen die ik de eerste keer had ontmoet. ‘Wij weten nu wat ons te doen staat en u weet wat u moet doen’, reageerde één van hen koel. Op bed trof ik een vrouw die ik niet herkende. Het eerste wat mij opviel, waren vreemde blauwpaarse verkleuringen op haar gezicht: was hier sprake van een ongeval? Vervolgens meende ik dat haar huid geel was. Vanzelfsprekend wilde ik alles weten over wat er was gebeurd en ook was ik van plan om de vrouw van top tot teen te onderzoeken. Maar een van beide mannen kwam vlak bij mij staan en brieste boos, op het dreigende af: ‘Dokter, u ziet dat moeder dood is, maakt u het ons niet moeilijker dan het is, wij hebben het al zwaar genoeg.’ Ik kon niet anders dan zo snel mogelijk vertrekken. Na al die jaren voel ik nog steeds de schaamte dat ik na nog geen kwartier weer buiten stond.
Natuurlijk wilt u weten wat er hierna is gebeurd. Niets! Er was geen vervolgcontact. Ik heb de familie nog wel een brief geschreven, maar kreeg geen reactie. De overtuiging dat er iets niets klopte en het vermoeden dat er sprake zou kunnen zijn van een misdrijf, zijn nooit verdwenen. Ik had verwacht dat het na verloop van tijd gemakkelijker zou worden om hierover te spreken of te schrijven, maar het tegendeel blijkt het geval. Door mijn hectische leven ben ik mij vaak langere tijd niet bewust van deze wrange herinneringen. Toch steken ze nog steeds de kop op en ook mijd ik – als het enigszins kan – de omgeving van de flat waar het echtpaar woonde.
Sander Fransen (pseudoniem)
«« Meer geheimen
J.A. van de Kooij-Voogt
arts np, HEELSUM
wat een nare herinnering; ik kan me voorstellen dat die je niet loslaat. Ik denk niet dat het zin heeft er nu nog iets mee te doen en hoop alleen maar dat deze gebeurtenis de schrijver heeft geholpen zoiets nooit weer te laten gebeuren. De gemeenteli...jk lijkschouwer inschakelen met als reden dat je iets niet begrijpt is altijd een haalbare optie, denk ik. Maar ik weet natuurlijk niet hoe dreigend en sinister de sfeer was toen dit gebeurde.
A. Carper
forensisch arts, AMSTERDAM
Nare en lastige kwestie. U kunt in deze gevallen altijd de politie inschakelen of voor overleg met de gemeentelijk lijkschouwer bellen. Ik word zo nu en dan door huisartsen gebeld die te maken hebben met twijfelgevallen of soms echte misdrijven. U zo...u nog steeds de politie deze zaak uit kunnen laten zoeken. Als u wil weten of dat juridisch in de haak is, qua beroepsgeheim, zou ik aanraden om met de juristen van het KNMG op te nemen. Maar volgens mij is het geen enkel probleem.
W. van Bork
Medisch adviseur en forensisch geneeskundige, OEGSTGEEST
Ik ken dit dillemma en de oplossing is duidelijk. Alsnog aangifte doen. De beslissing om het "niet pluis gevoel" terzijde te schuiven is niet aan de practiserend geneeskundige maar aan de officier van Justitie. Daarin verschilt de forensische geneesk...unde met de curatieve geneeskunde. In de curatieve sector is het aan de dokter om het niet pluis gevoel ter zijde te schuiven. De overweging dat behandeling toch geen effect meer heeft is daarbij vaak doorslaggevend.
In de forensische praktijk maakt de officier van justitie die afweging. Die besluit om nader onderzoek te doen en evetueel te gaan vervolgen. Dat is niet aan ons.
In de forensische geneeskunde hebben we inmiddels overal procedures voor, de NODO procedure, kindermishandeling, euthenasie, ga zo maar door. Als we dan ons klinische niet pluis gevoel ter zijde schuiven om daarmee een formele procedure te ontlopen staan we toe dat er onregelmatigheden kunnen ontstaan die alleen maar bijdragen aan een verkeerd imago van de medicus practicus. Dat moeten we kost wat kost vermijden en het enige wat je in deze situatie kunt doen is advies vragen aan de officier van Justitie. Als die vervolgens besluit om niet over te gaan tot nader onderzoek dan is de last van onze schouders af. Eerder niet.