Demedicaliseer niet te snel
2 reactiesTijdig ingrijpen bij een kind om erger te voorkomen: daar is natuurlijk niemand tegen. Er zijn in de geneeskunde voorbeelden te over van succesvolle preventieve interventies bij jonge kinderen.
Denk aan het afplakken van een oog bij amblyopie en het dragen van een spreidbroek bij heupdysplasie. De inzet hiervan staat niet ter discussie.
Hoe anders is het gesteld met ingrijpen in het psychosociale functioneren van een kind. Vanuit de optiek dat er op dit vlak te veel zorg ‘geconsumeerd’ wordt, is ‘demedicaliseren’ een belangrijk politiek richtsnoer geworden om de jeugd-ggz opnieuw in te richten. Bijzonder is dat dit proces zich afspeelt zonder enige inhoudelijke discussie over de vraag waar demedicaliseren uit zou moeten bestaan.
Waar gaat ‘normaliseren’ en ‘ontzorgen’ over in het onthouden van noodzakelijke zorg met alle schadelijke gevolgen van dien? Wat is het juiste moment om succesvol te interveniëren in de bedreigde ontwikkeling? Wanneer is een interventie te vroeg, tijdig of juist te laat? Hoe verhoudt zich dit tot de latere uitkomst?
Deze vragen zijn moeilijker te beantwoorden dan bij nauw omschreven problemen, zoals amblyopie of heupdysplasie. Maar dat betekent niet dat er niets over te zeggen valt. Niet alleen blijkt een aantal kinderpsychiatrische stoornissen, zoals ADHD en depressie, het risico op een verslaving op latere leeftijd te verhogen. Ook wordt de functionele uitkomst als volwassene slechter naarmate er sprake is van een jongere aanvangsleeftijd van deze aandoeningen. Alle reden om een tijdige behandeling op de kinderleeftijd in te zetten.
De tijd zal ons leren of er ooit een moment komt dat we net zo kijken naar het tijdig inzetten van een kinderpsychiatrische behandeling als naar de pleister op het luie oog. Laten we voordien het risico van het demedicaliseren niet onderschatten en ons blijven inzetten voor de beschikbaarheid van voldoende kinder- en jeugdpsychiatrische behandelcapaciteit.
Renee Arnold, kinder- en jeugdpsychiater, Schoorl
Lezersverhalen over Tijd
Renee Arnold
kinder en jeugdpsychiater, Schoorl
Collega Veldhuis vraagt terecht aandacht voor de effectiviteit van de binnen de kinder en jeugdpsychiatrie ingezette behandelingen. Er zijn in de afgelopen decennia talrijke wetenschappelijk onderbouwde behandelprotocollen ontwikkeld; deels in Nederl...and, deels vertalingen van programm'as die elders ontwikkeld zijn. Denk aan "dappere kat" en "vrienden" voor angststoornissen, "bedwing je dwang" voor obsessief compulsieve stoornissen, "doepressie" en "pak aan" voor depressieve klachten, "write junior" voor kinderen met een traumatiche geschiedenis, naast de talrijke programma's ontwikkeld voor kinderen met ADHD, gedragsstoornissen en autisme. Allen zijn effectief gebleken op de kortere termijn op relevante uitkomstmaten. Wat dit betekent voor de ontwikkeling op de langere termijn is moeilijk te onderzoeken en daardoor vaak minder duidelijk. Dat geldt echter voor veel aandoeningen, zowel bij kinderen als volwassenen en vormt bij deze groepen geen reden om van behandeling af te zien. Waarom dan wel bij psychiatrische stoornissen op de kinderleeftijd?
Eduard Veldhuis
Chirurg niet praktiserend, Groningen
"Niet alleen blijkt een aantal kinderpsychiatrische stoornissen, zoals ADHD en depressie, het risico op een verslaving op latere leeftijd te verhogen. Ook wordt de functionele uitkomst als volwassene slechter naarmate er sprake is van een jongere aan...vangsleeftijd van deze aandoeningen. Alle reden om een tijdige behandeling op de kinderleeftijd in te zetten." zegt collega Arnold.
Als duidelijk is dat die tijdige behandeling effectief is, heeft hij gelijk.